Gen IFT43
Gen IFT43 nằm trên nhiễm sắc thể 14, cung cấp hướng dẫn tạo ra protein tham gia hình thành nên các lông mao. Gen IFT43 hoạt động chủ yếu trong tế bào thuộc mô thận, gan và các mô nhạy cảm với ánh sáng như võng mạc.
Chức năng chính
Lông mao là những cấu trúc rất nhỏ, chúng có hình dạng giống ngón tay nhô ra khỏi bề mặt tế bào. Lông mao tham gia vào đường tín hiệu nội bào và tương tác giữa các tế bào nhằm đảm bảo tính thống nhất trong các mô và cơ quan. Ngoài ra, hoạt động của lông mao còn liên quan đến quá trình phát triển của xương, tuy nhiên cơ chế chưa rõ ràng.
Cấu trúc lông mao được duy trì nhờ vào hoạt động của phức hợp vận chuyển nội bào (Intraflagellar Transport - IFT). Quá trình chuyển động hai chiều của phức hợp vận chuyển nội bào vận chuyển các protein dọc theo chiều dài lông mao. Mỗi phức hợp được cấu tạo từ hai nhóm gồm protein IFT-A và protein IFT-B. Trong đó, protein IFT-A được tạo ra từ gen IFT43.
Protein IFT-A cần thiết cho hoạt động điều chỉnh đường truyền tín hiệu Sonic Hedgehog. Trong phôi thai, Sonic Hedgehog kiểm soát quá trình phát triển, trưởng thành và biệt hóa của tế bào. Từ đó protein IFT-A định hình cấu trúc bình thường của các bộ phận trong cơ thể. Tuy nhiên, cơ chế hoạt động của protein này trong phôi vẫn chưa rõ ràng.
Đột biến gây bệnh
Loạn sản biểu bì
Đột biến gen IFT43 là một nguyên nhân hiếm gặp của chứng loạn sản biểu bì. Người bệnh xuất hiện các triệu chứng phổ biến bao gồm đầu dài (dolichocephaly), vầng trán rộng và các đặc điểm khuôn mặt dị biệt khác. Ngoài ra, xương ngắn và các bất thường ngoại bì (răng, tóc, móng tay và da) cũng biểu hiện.
Đột biến gen IFT43 tạo ra phiên bản protein IFT43 ngắn bất thường và dễ bị phân hủy. Thiếu protein IFT-A làm gián đoạn quá trình vận chuyển tín hiệu từ các đầu của lông mao và giảm chức năng của toàn bộ phức hợp vận chuyển nội bào. Quá trình lắp ráp và duy trì cấu trúc lông mao giảm nên số lượng lông mao ít hơn và có hình dạng bất thường. Mặc dù cơ chế gây bệnh chưa rõ ràng, số lượng lông mao ít có thể cản trở quá trình phát triển của xương và các mô khác, do đó các triệu chứng của chứng loạn sản biểu bì xuất hiện.
Ngoài ra, một số nhà nghiên cứu cho rằng hoạt động vận chuyển nội bào gián đoạn có thể ngăn cản tín hiệu qua con đường Sonic Hedgehog. Bất thường này ảnh hưởng đến quá trình phát triển của tế bào và các mô khác trong phôi.
Các tên gọi khác
- C14orf179
- CED3
- FLJ32173
- IFT43_HUMAN
- intraflagellar transport 43 homolog (Chlamydomonas)
- intraflagellar transport protein 43 homolog
- MGC16028
Tài liệu tham khảo
- Genetic Testing Information. IFT43 intraflagellar transport 43 [Homo sapiens (human)]. Retrieved October 13, 2022 from https://www.ncbi.nlm.nih.gov/gene/112752/
- Catalog of Genes and Diseases from OMIM. INTRAFLAGELLAR TRANSPORT 43; IFT43. Retrieved October 13, 2022 from https://omim.org/entry/614068
- National Library of Medicine. IFT43 gene. Retrieved October 13, 2022 from https://medlineplus.gov/genetics/gene/ift43/