Gen RUNX2
Gen RUNX2 nằm trên nhiễm sắc thể số 6, cung cấp thông tin tạo ra protein liên quan đến quá trình phát triển và duy trì răng, xương và sụn. Sụn là mô dẻo cấu tạo nên phần lớn khung xương trong giai đoạn phát triển ban đầu. Hầu hết sụn sau đó chuyển thành xương (quá trình hóa xương) ngoại trừ phần sụn tiếp tục bao phủ và bảo vệ các đầu xương và có trong mũi, đường thở và tai ngoài.
Chức năng chính
Protein RUNX2 là một yếu tố phiên mã, nó gắn vào một số vùng ADN để kiểm soát hoạt động của các gen tương ứnng. Ngưới ta tin rằng protein RUNX2 hoạt động như một "công tắc tổng thể" điều chỉnh một số gen khác liên quan đến sự phát triển của các tế bào tạo xương (nguyên bào xương) và răng.
Đột biến gây bệnh
Loạn sản sọ não
Khoảng 200 đột biến gen RUNX2 được xác định ở những người mắc chứng loạn sản sọ não (cleidocranial dysplasia) chủ yếu ảnh hưởng đến sự phát triển của xương và răng. Vài đột biến làm thay đổi một axit amin trong protein RUNX2, trong khi đột biến khác tạo ra tín hiệu dừng sớm dẫn đến một protein ngắn bất thường và không có chức năng. Đôi khi, toàn bộ gen bị xóa mất.
Những thay đổi di truyền này làm giảm hoặc loại bỏ hoạt động của protein được tạo ra từ một bản sao của gen RUNX2 trong mỗi tế bào, từ đó làm giảm tổng số lượng protein RUNX2, khiến xương, sụn và răng không phát triển bình thường rồi dẫn đến các dấu hiệu và triệu chứng của chứng loạn sản sọ não. Trong một số trường hợp hiếm gặp, người bị xóa đoạn chứa gen RUNX2 và các gen lân cận có thể gặp thêm biểu hiện như chậm phát triển.
Các vấn đề khác
Lặp một đoạn của gen RUNX2 gây ra một chứng loạn sản siêu sản (metaphyseal dysplasia), giảm sản hàm trên (maxillary hypoplasia) và ngón tay ngắn (brachydactyly - MDMHB). Các biểu hiện đặc trưng bao gồm bất thường gần đầu của xương dài (metaphyse), xương hàm trên kém phát triển (maxilla) và ngón tay ngắn (brachydactyly). Các bất thường khác về xương cũng có thể xảy ra. Nghiên cứu cho thấy vật lặp đoạn trong một bản sao của gen RUNX2 làm thay đổi chức năng của protein RUNX2 và có thể cản trở các tế bào tạo xương (osteoblast) trưởng thành. Tuy nhiên, mối quan hệ giữa chức năng RUNX2 bị thay đổi và các biểu hiện của MDMHB là chưa rõ ràng.
Các tên gọi khác
- CBF-alpha 1
- CBFA1
- CCD
- CCD1
- core-binding factor, runt domain, alpha subunit 1
- MGC120022
- MGC120023
- OSF2
- osteoblast-specific transcription factor 2
- PEBP2aA
- polyomavirus enhancer binding protein 2 alpha A subunit
- RUNX2_HUMAN
- SL3-3 enhancer factor 1 alpha A subunit
- SL3/AKV core-binding factor alpha A subunit
References
- Genetic Testing Information. RUNX2 RUNX family transcription factor 2 [ Homo sapiens (human) ]. Retrieved April 28, 2022 from https://www.ncbi.nlm.nih.gov/gene/860
- Catalog of Genes and Diseases from OMIM. RUNT-RELATED TRANSCRIPTION FACTOR 2; RUNX2. Retrieved April 28, 2022 from https://omim.org/entry/600211
- National Library of Medicine. RUNX2 gene. Retrieved April 28, 2022 from https://medlineplus.gov/genetics/gene/runx2/