Gen DNAJC5
Gen DNAJC5 nằm trên nhiễm sắc thể , cung cấp hướng dẫn tạo ra một loại protein gọi là protein chuỗi cysteine alpha (CSPα).
Chức năng chính
CSPα hiện diện gần các tế bào thần kinh trong não, nơi nó thực hiện vai trò truyền các xung thần kinh. Cụ thể hơn, CSPα là một phần của một nhóm (phức hợp) protein trên màng của các cấu trúc giống như túi được gọi là túi tiếp hợp. Các túi tiếp hợp có mặt gần đầu của tế bào thần kinh, chúng chứa tín hiệu hóa học giúp truyền thông tin từ tế bào thần kinh này sang tế bào thần kinh khác. CSPα liên quan đến hoạt động tái chế các protein liên quan đến quá trình truyền xung thần kinh bằng cách gấp lại những protein bị biến dạng để chúng có thể được sử dụng trong quá trình truyền bổ sung.
Đột biến gây bệnh
Bệnh CLN4
Ít nhất hai đột biến gen DNAJC5 gây ra bệnh CLN4. Bệnh ảnh hưởng chủ yếu đến hệ thần kinh. Người bệnh bắt đầu có triệu chứng ở tuổi trưởng thành với các vấn đề vận động và trí tuệ suy giảm theo thời gian.
Một đột biến gen DNAJC5 thay thế axit amin leucine bằng arginine tại vị trí 115 trong protein CSPα (L115R), trong khi đột biến còn lại xóa axit amin leucine tại vị trí 116 trong protein (L116del). Người bệnh mang một trong những đột biến này tại một bản sao của gen DNAJC5 trong mỗi tế bào, dẫn đến một phiên bản protein bị biến đổi và không thể liên kết với màng của các túi tiếp hợp. Giảm tái chế protein dẫn đến thiếu protein chức năng, từ đó hiệu quả truyền xung thần kinh suy yếu theo. Protein CSPα bất thường cũng có thể liên kết với protein CSPα được tạo ra từ bản sao bình thường của gen DNAJC5 và ngăn cản protein này liên kết với các túi tiếp hợp, từ đó làm suy yếu hơn nữa quá trình truyền xung. Các tế bào thần kinh không giao tiếp, nên chức năng thần kinh suy giảm, từ đó góp phần gây ra những đặc điểm của bệnh CLN4.
Bệnh CLN4 gây ra tình trạng tích tụ protein và các chất khác trong lysosome - những ngăn trong tế bào có chức năng tiêu hóa và tái chế vật liệu. Các chất tích tụ trong các tế bào khắp cơ thể, trong đó tế bào thần kinh dường như đặc biệt dễ bị tổn thương rồi chết đi. Tế bào bào thần kinh trong não và tế bào trong các mô khác chết dần, từ đó góp phần làm suy giảm chức năng thần kinh trong bệnh CLN4. Tuy nhiên, người ta vẫn chưa rõ vì sao đột biến gen DNAJC5 liên quan tình trạng tích tụ các chất trong lysosome.
Các tên gọi khác
- CLN4
- CLN4B
- CSP
- cysteine string protein alpha
- DnaJ (Hsp40) homolog, subfamily C, member 5
- dnaJ homolog subfamily C member 5
- DNAJC5A
- DNJC5_HUMAN
- FLJ00118
- FLJ13070
Tài liệu tham khảo
- Genetic Testing Information. DNAJC5 DnaJ heat shock protein family (Hsp40) member C5 [Homo sapiens (human)]. Retrieved December 19, 2022 from https://www.ncbi.nlm.nih.gov/gene/80331/
- Catalog of Genes and Diseases from OMIM. DNAJ/HSP40 HOMOLOG, SUBFAMILY C, MEMBER 5; DNAJC5. Retrieved December 19, 2022 from https://omim.org/entry/611203
- National Library of Medicine. DNAJC5 gene. Retrieved December 19, 2022 from https://medlineplus.gov/genetics/gene/dnajc5/