Gen SDHAF2
Gen SDHAF2 nằm trên nhiễm sắc thể số 11, cung cấp hướng dẫn tạo ra protein tương tác với enzyme succinate dehydrogenase (SDH). Protein SDHAF2 giúp phân tử FAD gắn vào enzyme SDH. FAD được gọi là cofactor vì giúp enzyme thực hiện chức năng của nó. Cofactor FAD cần thiết cho hoạt động của enzyme SDH.
Chức năng chính
Enzyme SDH đóng vai trò quan trọng trong ty thể, giúp chuyển đổi thức ăn thành dạng năng lượng tế bào có thể sử dụng. Trong ty thể, enzyme SDH tham gia vào hai hoạt động chuyển đổi năng lượng quan trọng bao gồm chu trình axit citric (chu trình Krebs) và quá trình phosphoryl hóa oxy hóa. Trong chu trình axit citric, enzyme SDH chuyển đổi hợp chất succinat thành fumarate, đồng thời giải phóng ra electron. Các electron được vận chuyển qua những tiểu đơn vị SDH đến con đường phosphoryl hóa oxy hóa. Trong quá trình phosphoryl hóa oxy hóa, các electron tạo ra điện tích cung cấp năng lượng cho quá trình sản xuất adenosine triphosphate (ATP), nguồn năng lượng chính của tế bào.
Succinate là một cảm biến oxy trong tế bào, giúp bật các đường tín hiệu kích thích tế bào phát triển trong môi trường thiếu oxy. Cụ thể hơn, succinate ổn định một protein gọi là nhân-tố-cảm-ứng-giảm-oxy-trong-máu (HIF - Hypoxia Inducible Factor) bằng cách ngăn chặn phản ứng phá vỡ HIF. HIF kiểm soát một số gen quan trọng liên quan đến quá trình phân chia tế bào và hình thành các mạch máu mới trong môi trường thiếu oxy.
Gen SDHAF2 có chức năng ức chế khối u, giúp ngăn chặn tế bào phát triển và phân chia mất kiểm soát.
Đột biến gây bệnh
U cận hạch - u tủy thượng thận di truyền
Ít nhất một đột biến gen SDHAF2 được xác định ở những người mắc u cận hạch - u tủy thượng thận di truyền loại 2 (hereditary paraganglioma-pheochromocytoma type 2). Người bệnh có u cận hạch, u tủy thượng thận hoặc cả hai. Những khối u không phải ung thư này liên quan đến hệ thần kinh. Đột biến thay thế một axit amin trong protein SDHAF2. Cụ thể hơn, axit amin glycine được thay thế bằng arginine tại vị trí 78 (Gly78Arg hoặc G78R), dẫn đến protein SDHAF2 giảm tương tác với phức hợp SDH và cofactor FAD kém gắn kết hơn. Cuối cùng, enzyme SDH không hoạt động nên không thể chuyển succinate thành fumarate, từ đó succinate tích tụ trong tế bào. Succinate dư thừa ổn định bất thường HIF, nên HIF cũng tích tụ trong tế bào đến mức kích thích tế bào phân chia và sản sinh các mạch máu không cần thiết. Tế bào phân chia nhanh chóng và không kiểm soát, cùng với các mạch máu mới có thể dẫn đến sự phát triển của các khối u ở những người mắc bệnh u cận hạch - u tủy thượng thận di truyền.
Các tên gọi khác
- C11orf79
- FLJ20487
- hSDH5
- PGL2
- SDH assembly factor 2
- SDH5
- SDHF2_HUMAN
- succinate dehydrogenase assembly factor 2, mitochondrial
- succinate dehydrogenase subunit 5, mitochondrial
References
- Genetic Testing Information. SDHAF2 succinate dehydrogenase complex assembly factor 2[ Homo sapiens (human) ]. Retrieved February 3, 2022 from https://www.ncbi.nlm.nih.gov/gene/54949
- Catalog of Genes and Diseases from OMIM. SUCCINATE DEHYDROGENASE COMPLEX ASSEMBLY FACTOR 2; SDHAF2. Retrieved February 3, 2022 from https://omim.org/entry/613019
- U.S National Library of Medicine. SDHAF2 gene. Retrieved February 3, 2022 from https://medlineplus.gov/genetics/gene/sdhaf2/