Gen CCND2
Gen CCND2 nằm trên nhiễm sắc thể số 12, cung cấp hướng dẫn tạo ra protein cyclin D2. Cyclin là họ protein có chức năng kiểm soát chu trình phân chia tế bào gồm nhiều bước. Cyclin D2 điều chỉnh một bước trong chu kỳ gọi là quá trình chuyển đổi G1-S, trong đó tế bào chuyển từ pha G1 (bắt đầu phân chia) sang pha S (ADN của tế bào được sao chép để chuẩn bị cho phân bào). Với vai trò quan trọng trong chu kỳ tế bào, cyclin D2 nắm quyền điều khiển chính cho tốc độ phát triển và phân chia tế bào trong cơ thể.
Chức năng chính
Protein cyclin D2 được điều chỉnh bởi đường tín hiệu hóa học PI3K-AKT-mTOR. Tín hiệu này ảnh hưởng đến nhiều chức năng quan trọng của tế bào bao gồm tổng hợp các protein mới, tăng sinh tế bào và tồn tại tế bào. Tín hiệu PI3K-AKT-mTOR cần thiết cho sự phát triển bình thường của nhiều bộ phận trong cơ thể bao gồm cả não.
Đột biến gây bệnh
Hội chứng megalencephaly-polymicrogyria-polydactyly-hydrocephalus
Ít nhất bảy đột biến gen CCND2 gây ra hội chứng megalencephaly-polymicrogyria-polydactyly-hydrocephalus (MPPH). Rối loạn hiếm gặp này ảnh hưởng đến sự phát triển của não, gây ra kích thước đầu và não lớn bất thường (megalencephaly) và dị tật não được gọi là bệnh đa nang hai bên (Bilateral Perisylvian Polymicrogyria - BPP). Một số người bệnh có thêm một ngón tay hoặc ngón chân trên một hoặc nhiều bàn tay hoặc bàn chân (polydactyly).
Mỗi đột biến đều thay đổi một axit amin trong protein cyclin D2 khiến protein không bị phân hủy khi không còn cần thiết nữa. Do đó, cyclin D2 tích tụ trong các tế bào khiến chúng tiếp tục phân chia, dẫn đến tế bào tăng sinh bất thường. Trong não, số lượng tế bào tăng lên khiến não phát triển nhanh chóng và bất thường bắt đầu từ trước khi sinh. Người ta chưa rõ bằng cách nào cyclin D2 tích tụ lại góp phần gây ra polydactyly, mặc dù tế bào tăng sinh bất thường ở bàn tay và bàn chân đang phát triển có thể gây ra thừa ngón.
Các tên gọi khác
- G1/S-specific cyclin-D2
- KIAK0002
- MPPH3
References
- Genetic Testing Information. CCND2 cyclin D2 [ Homo sapiens (human) ]. Retrieved June 15, 2022 from https://www.ncbi.nlm.nih.gov/gene/894
- Catalog of Genes and Diseases from OMIM. CYCLIN D2; CCND2. Retrieved June 15, 2022 from https://omim.org/entry/123833
- National Library of Medicine. CCND2 gene. Retrieved June 15, 2022 from https://medlineplus.gov/genetics/gene/ccnd2/