Gen CLN8
Gen CLN8 nằm trên nhiễm sắc thể 8, cung cấp hướng dẫn tạo ra một loại protein chưa rõ chức năng, dường như nó tham gia quá trình vận chuyển trong tế bào.
Chức năng chính
Protein CLN8 có thể góp phần di chuyển vật liệu vào và ra khỏi lưới nội chất - thành phần tế bào liên quan đến quá trình sản xuất, xử lý và vận chuyển protein. Protein CLN8 cũng có thể giúp lưới nội chất điều chỉnh mức chất béo (lipid) trong tế bào. Trong một số loại tế bào, bao gồm cả tế bào thần kinh, protein CLN8 hoạt động bên ngoài lưới nội chất, nhưng chức năng vẫn chưa xác định.
Đột biến gây bệnh
Bệnh CLN8
Ít nhất 25 đột biến gen CLN8 gây ra bệnh CLN8. Bệnh CLN8 là một rối loạn di truyền có mức độ nghiêm trọng khác nhau và ảnh hưởng chủ yếu đến hệ thần kinh. Dạng bệnh CLN8 nhẹ gây ra các cơn co giật tái phát (động kinh) và thiểu năng trí tuệ bắt đầu từ 5 đến 10 tuổi. Người mắc dạng bệnh CLN8 nhẹ thường sống đến cuối tuổi trưởng thành. Người mắc bệnh CLN8 dạng nặng bị suy giảm dần các kỹ năng vận động và nhận thức, động kinh và mất thị lực. Ở dạng nặng, các dấu hiệu và triệu chứng thường xuất hiện từ 2 đến 7 tuổi. Người mắc dạng bệnh CLN8 nặng thường chỉ sống đến cuối thời thơ ấu hoặc thanh thiếu niên.
Một đột biến thay thế axit amin arginine bằng glycine tại vị trí 26 trong protein CLN8 (Arg26Gly hoặc R26G) hiện diện trong tất cả người bệnh thuộc một khu vực phía bắc của Phần Lan, họ có mức độ ít nghiêm trọng hơn dạng bệnh CLN8. Đột biến này có thể dẫn đến một phiên bản protein bị giảm chức năng. Vì protein CLN8 vẫn còn một số chức năng bình thường, nên biểu hiện của dạng bệnh này nhẹ hơn so với các trường hợp bệnh CLN8 khác. Người bệnh bị giảm mức lipid trong não, nguyên nhân có thể do giảm hoạt động của protein CLN8 nhưng tác động chưa rõ ràng. Người mắc dạng bệnh CLN8 này có bất thường nhẹ ở não do tế bào thần kinh chết, nhưng nguyên nhân vẫn chưa rõ.
Một số đột biến gen CLN8 gây ra dạng bệnh CLN8 nghiêm trọng có thể làm giảm mạnh chức năng của protein CLN8. Các đột biến khác có khả năng làm giảm quá trình vận chuyển protein đến lưới nội chất, do đó protein không thể thực hiện chức năng. Người ta chưa rõ vì sao protein CLN8 giảm hoặc mất đi lại dẫn đến các dấu hiệu và triệu chứng của bệnh CLN8. Ở dạng nghiêm trọng của bệnh CLN8, protein và các chất khác tích tụ trong lysosome. Trong khi các chất này tích tụ tại các tế bào khắp cơ thể, tế bào thần kinh dường như đặc biệt dễ bị tổn thương; tuy nhiên, người ta vẫn chưa biết làm thế nào các đột biến gen CLN8 liên quan đến sự tích tụ này. Các tế bào thần kinh mất mát trên diện rộng dẫn đến các dấu hiệu và triệu chứng thần kinh của bệnh CLN8, trường hợp nghiêm trọng có thể gây tử vong sớm.
Các tên gọi khác
- C8orf61
- ceroid-lipofuscinosis, neuronal 8
- ceroid-lipofuscinosis, neuronal 8 (epilepsy, progressive with mental retardation)
- CLN8_HUMAN
- EPMR
- FLJ39417
Tài liệu tham khảo
- Genetic Testing Information. CLN8 CLN8 transmembrane ER and ERGIC protein [ Homo sapiens (human) ]. Retrieved August 19, 2022 from https://www.ncbi.nlm.nih.gov/gene/2055/
- Catalog of Genes and Diseases from OMIM. CLN8 TRANSMEMBRANE ER AND ERGIC PROTEIN; CLN8. Retrieved August 19, 2022 from https://omim.org/entry/607837
- National Library of Medicine. CLN8 gene. Retrieved August 19, 2022 from https://medlineplus.gov/genetics/gene/cln8/