Gen FOLR1
Gen FOLR1 nằm trên nhiễm sắc thể 11, cung cấp hướng dẫn tạo ra một loại protein được gọi là thụ thể folate alpha (folate receptor alpha). Protein này điều phối quá trình vận chuyển folate vitamin B vào tế bào. Folate (còn gọi là vitamin B9) cần thiết cho nhiều quá trình tế bào, bao gồm sản xuất và sửa chữa ADN, điều hòa hoạt động của gen và sản xuất protein. Folate từ thức ăn được hấp thụ trong ruột, sau đó giải phóng dưới dạng 5-methyl-tetrahydrofolate (5-MTHF) vào máu để vận chuyển đến các tế bào tại nhiều mô khác nhau.
Chức năng chính
Thụ thể folate alpha hiện diện trong màng tế bào, nơi nó liên kết với 5-MTHF, từ đó cho phép đưa vitamin vào tế bào. Thụ thể folate alpha được sản xuất với số lượng lớn nhất trong não, đặc biệt là tại một khu vực của não gọi là đám rối màng mạch (choroid plexus). Vùng này tiết ra dịch não tủy (Cerebrospinal Fluid - CSF) bao quanh bảo vệ não và tủy sống. Thụ thể folate alpha đóng vai trò chính trong quá trình vận chuyển folate từ máu vào tế bào não. Nó vận chuyển folate qua đám rối màng mạch vào dịch não tủy, cuối cùng đến não. Trong não, folate cần thiết để tạo ra các tín hiệu hóa học gọi là chất dẫn truyền thần kinh và chất béo myelin. Myelin có tác dụng cách ly các sợi thần kinh và thúc đẩy truyền nhanh các xung thần kinh. Cả hai chất này đều đóng vai trò thiết yếu trong cơ chế truyền tín hiệu của hệ thần kinh.
Đột biến gây bệnh
Thiếu vận chuyển folate trong não
Ít nhất 11 đột biến gen FOLR1 gây ra chứng thiếu vận chuyển folate ở não (cerebral folate transport deficiency), người bệnh bị các vấn đề thần kinh bắt đầu từ 2 tuổi. Hầu hết các đột biến này thay đổi một axit amin trong thụ thể folate alpha, dẫn đến thiếu protein hoặc protein sai hỏng. Nếu thiếu thụ thể folate alpha trong tế bào não, 5-MTHF trong máu không thể được vận chuyển vào CSF và truyền đến não. Thiếu folate trong não làm suy giảm các chức năng bình thường của tế bào như sản xuất ADN, protein và chất dẫn truyền thần kinh. Thiếu folate ảnh hưởng đến sự ổn định của myelin, dẫn đến suy giảm sản xuất hoặc tăng phân hủy myelin (loạn dưỡng bạch cầu). Những bất thường về não do thiếu folate dẫn đến thiểu năng trí tuệ, các vấn đề vận động và co giật tái phát (động kinh) đặc trưng của bệnh.
Các tên gọi khác
- adult folate-binding protein
- FBP
- folate binding protein
- folate receptor 1 (adult)
- folate receptor alpha
- folate receptor, adult
- FOLR
- FR-alpha
- KB cells FBP
Tài liệu tham khảo
- Genetic Testing Information. FOLR1 folate receptor alpha [ Homo sapiens (human) ]. Retrieved August 16, 2022 from https://www.ncbi.nlm.nih.gov/gene/2348/
- Catalog of Genes and Diseases from OMIM. FOLATE RECEPTOR, ALPHA; FOLR1. Retrieved August 16, 2022 from https://omim.org/entry/136430
- National Library of Medicine. FOLR1 gene. Retrieved August 16, 2022 from https://medlineplus.gov/genetics/gene/folr1/