Gen NNT
Gen NNT nằm trên nhiễm sắc thể 5, cung cấp hướng dẫn tạo ra enzyme có tên là nicotinamide nucleotide transhydrogenase. Enzyme này hiện diện tại màng bên trong của ty thể - trung tâm sản xuất năng lượng của tế bào.
Chức năng chính
Enzyme nicotinamide nucleotide transhydrogenase tạo ra một chất tên là NADPH. NADPH liên quan đến quy trình loại bỏ các phân tử có khả năng gây độc được gọi là các loại oxy phản ứng có thể làm hỏng ADN, protein và màng tế bào. Nicotinamide nucleotide transhydrogenase có mặt khắp cơ thể, nhưng nó đặc biệt có nhiều trong tuyến thượng thận và tuyến giáp.
Đột biến gây bệnh
Thiếu glucocorticoid gia đình
Ít nhất 25 đột biến gen NNT gây ra tình trạng thiếu hụt glucocorticoid có tính gia đình (familial glucocorticoid deficiency). Người bệnh có mức đường huyết thấp (hạ đường huyết), nhiễm trùng tái phát và màu da sẫm màu hơn so với các thành viên khác trong gia đình (tăng sắc tố da). Các biểu hiện này xuất hiện do tuyến thượng thận không có khả năng sản xuất nhóm hormone glucocorticoid. Đột biến gen NNT chiếm khoảng 10% các trường hợp.
Phần lớn đột biến đều thay đổi các axit amin trong enzyme nicotinamide nucleotide transhydrogenase. Chúng làm giảm khả năng sản xuất NADPH của enzyme, dẫn đến sự gia tăng các loại oxy phản ứng trong tuyến thượng thận. Theo thời gian, các phân tử độc hại này có thể làm suy giảm chức năng của tế bào tuyến thượng thận rồi tế bào chết theo chương trình (apoptosis), nên quá trình sản xuất glucocorticoid suy giảm. Thiếu hormone làm suy yếu quá trình điều chỉnh lượng đường trong máu, chức năng hệ thống miễn dịch và các hoạt động tế bào khác, dẫn đến dấu hiệu và triệu chứng của tình trạng thiếu glucocorticoid gia đình.
Người ta chưa rõ vì sao đột biến gen NNT dường như chỉ ảnh hưởng đến chức năng tuyến thượng thận. Các nhà nghiên cứu cho rằng người thiếu glucocorticoid gia đình do đột biến gen NNT có thể phát triển các vấn đề tại các mô khác theo thời gian do các loại oxy phản ứng gây tác hại.
Xem thêm Thiếu glucocorticoid gia đìnhCác tên gọi khác
- energy-linked transhydrogenase
- GCCD4
- NAD(P) transhydrogenase
- NAD(P) transhydrogenase, mitochondrial
- NADP transhydrogenase
- NADPH transferase
- nicotinamide adenine dinucleotide phosphate + transhydrogenase
- NNTM_HUMAN
- pyridine nucleotide transhydrogenase
Tài liệu tham khảo
- Genetic Testing Information. NNT nicotinamide nucleotide transhydrogenase [Homo sapiens (human)]. Retrieved March 20, 2023 from https://www.ncbi.nlm.nih.gov/gene/23530/
- Catalog of Genes and Diseases from OMIM. NICOTINAMIDE NUCLEOTIDE TRANSHYDROGENASE; NNT. Retrieved March 20, 2023 from https://omim.org/entry/607878
- National Library of Medicine. NNT gene. Retrieved March 20, 2023 from https://medlineplus.gov/genetics/gene/nnt/