Gen ZMPSTE24
Gen ZMPSTE24 nằm trên nhiễm sắc thể số 1, cung cấp hướng dẫn tạo ra một protein có chức năng cắt các protein khác.
Chức năng chính
Protein ZMPSTE24 cắt một phiên bản chưa trưởng thành của protein lamin A (prelamin A); đây là một bước thiết yếu cho quá trình trưởng thành của lamin A.
Lamin A trưởng thành là một thành phần của lớp vỏ nhân tế bào (lớp màng bao quanh nhân tế bào). Vỏ nhân điều phối các phân tử đi vào và ra khỏi hạt nhân, người ta tin rằng nó còn tham gia cơ chế điều hòa hoạt động của một số gen.
Đột biến gây bệnh
Loạn sản xương hàm
Ít nhất bốn đột biến gen ZMPSTE24 gây ra một dạng loạn sản xương hàm (mandibuloacral dysplasia) gọi là loạn sản xương hàm dưới với loạn sản mỡ loại B (Mandibuloacral Dysplasia with type B lipodystrophy - MADB). Bệnh có nhiều biểu hiện đặc trưng bao gồm bất thường về xương, da lốm đốm hoặc loang lổ và mất mô mỡ dưới da ảnh hưởng đến tất cả các bộ phận của cơ thể (loạn dưỡng mỡ loại B). Đột biến gen ZMPSTE24 dẫn đến giảm protein ZMPSTE24 chức năng, từ đó khiến prelamin A không được xử lý hiệu quả rồi tích tụ trong tế bào. Ngoài ra, lamin A trưởng thành bị thiếu hụt. Một số nghiên cứu cho rằng những thay đổi này làm hỏng nhân tế bào, khiến tế bào trở nên dễ vỡ hơn. Người ta chưa rõ ảnh hưởng các đột biến gen ZMPSTE24 liên quan thế nào đến các dấu hiệu và triệu chứng của MADB.
Xem thêm Loạn sản xương hàmCác vấn đề khác
Các đột biến gen ZMPSTE24 loại bỏ hoàn toàn chức năng của protein ZMPSTE24 đã được xác định ở trẻ sơ sinh mắc rối loạn gọi là lethal restrictive dermopathy. Trẻ có da căng và cứng, phổi kém phát triển kèm theo các bất thường khác. Trẻ thường không sống sót qua tuần đầu tiên sau khi chào đời. Protein ZMPSTE24 thiếu hoàn toàn nên prelamin A tích lũy và không có lamin A trưởng thành. Tuy nhiên, người ta vẫn chưa rõ những thay đổi này dẫn đến các dấu hiệu và triệu chứng nghiêm trọng của bệnh như thế nào.
Các tên gọi khác
- CAAX prenyl protease 1 homolog
- FACE-1
- FACE1
- FACE1_HUMAN
- farnesylated proteins-converting enzyme 1
- HGPS
- prenyl protein-specific endoprotease 1
- PRO1
- STE24
- Ste24p
- zinc metalloproteinase Ste24 homolog
References
- Genetic Testing Information. ZMPSTE24 zinc metallopeptidase STE24 [ Homo sapiens (human) ]. Retrieved March 26, 2022 from https://www.ncbi.nlm.nih.gov/gene/10269
- Catalog of Genes and Diseases from OMIM. ZINC METALLOPROTEINASE STE24; ZMPSTE24. Retrieved March 26, 2022 from https://omim.org/entry/606480
- National Library of Medicine. ZMPSTE24 gene. Retrieved March 26, 2022 from https://medlineplus.gov/genetics/gene/zmpste24/