Gen DOLK
Gen DOLK nằm trên nhiễm sắc thể số 9, cung cấp hướng dẫn tạo ra enzyme dolichol kinase có chức năng hỗ trợ bước cuối cùng của quá trình sản xuất hợp chất dolichol phosphat. Hợp chất này rất quan trọng đối với quá trình glycosyl hóa, quá trình này gắn các nhóm phân tử đường (oligosaccharide) vào protein. Glycosyl hóa biến đổi protein cho phù vợp với chức năng của chúng.
Chức năng chính
Dolichol kinase hiện diện trong màng của lưới nội chất, nó tham gia vào quá trình xử lý và vận chuyển protein. Enzyme này thêm một nhóm phosphat vào hợp chất dolichol để tạo ra dolichol phosphat. Trong quá trình glycosyl hóa, đường được thêm vào dolichol phosphate để xây dựng chuỗi oligosaccharide. Khi chuỗi được hình thành, dolichol phosphate vận chuyển oligosaccharide đến protein cần được glycosyl hóa và gắn nó vào một vị trí trên protein.
Dolichol phosphate cũng cần thiết cho quá trình hình thành các neo GPI (GPI anchor). Đây là những phức hợp gắn với protein rồi sau đó liên kết với bề mặt ngoài của màng tế bào để đảm bảo luôn protein có sẵn trên bề mặt tế bào khi cần thiết.
Đột biến gây bệnh
Rối loạn glycosyl hóa bẩm sinh-DOLK
Ít nhất sáu đột biến gen DOLK gây ra rối loạn glycosyl hóa bẩm sinh DOLK (DOLK-congenital Disorder of Glycosylation - DOLK-CDG). Người bệnh thường bị suy tim và tim to (bệnh cơ tim giãn nở), nhưng họ có thể thêm các vấn đề về thần kinh cũng như các dấu hiệu và triệu chứng khác.
Các đột biến gen DOLK thay đổi một số axit amin trong enzyme dolichol kinase, nên enzyme suy giảm hoặc ngưng hoạt động. Nếu thiếu dolichol kinase hoạt động bình thường, dolichol phosphat sẽ không được sản xuất nên quá trình glycosyl hóa không thể diễn ra. Cụ thể hơn, một loại protein tên là alpha-dystroglycan có khả năng ổn định các sợi cơ tim, nó đã được chứng minh làm giảm quá trình glycosyl hóa với những người mắc chứng DOLK-CDG. Quá trình glycosyl hóa alpha-dystroglycan bị suy giảm sẽ phá vỡ chức năng bình thường của nó, từ đó các sợi cơ tim bị tổn thương khi chúng liên tục co và nghỉ. Theo thời gian, các sợi suy yếu và đứt gãy dẫn đến bệnh cơ tim giãn nở. Các biểu hiện khác của DOLK-CDG có thể do quá trình glycosyl hóa bất thường protein trong các cơ quan và mô khác.
Xem thêm Rối loạn glycosyl hóa bẩm sinh-DOLKCác tên gọi khác
- CDG1M
- DK
- DK1
- dolichol kinase 1
- KIAA1094
- SEC59
- SEC59 homolog
- TMEM15
- transmembrane protein 15
References
- Genetic Testing Information. DOLK dolichol kinase [ Homo sapiens (human) ]. Retrieved March 14, 2022 from https://www.ncbi.nlm.nih.gov/gene/22845
- Catalog of Genes and Diseases from OMIM. DOLICHOL KINASE; DOLK. Retrieved March 14, 2022 from https://omim.org/entry/610746
- National Library of Medicine. DOLK gene. Retrieved March 14, 2022 from https://medlineplus.gov/genetics/gene/dolk/