Gen HCFC1
Gen HCFC1 nằm trên nhiễm sắc thể X, cung cấp hướng dẫn tạo ra protein HCF-1 có khả năng tương tác với các yếu tố phiên mã và gắn lên ADN, từ đó chúng tham gia điều hòa hoạt động của gen.
Chức năng chính
Một trong những chức năng quan trọng của protein HCF-1 là kiểm soát hoạt động của gen MMACHC—gen liên quan đến quá trình xử lý vitamin B12 (còn được gọi là cobalamin). Gen MMACHC phụ trách chuyển đổi vitamin B12 thành phân tử adenosylcobalamin (AdoCbl) hoặc methylcobalamin (MeCbl). Trong đó, AdoCbl là cofactor cần thiết cho hoạt động của enzyme methylmalonyl CoA mutase trong quá trình xử lý axit amin, lipid hoặc cholesterol. Tương tự, MeCbl cũng là cofactor cho hoạt động của enzyme methionine synthase, nó giúp enzyme chuyển đổi axit amin homocysteine thành methionine. Cơ thể sử dụng methionine này tạo ra protein và các hợp chất quan trọng khác.
HCF-1 điều hòa biểu hiện của các gen kiểm soát nhiều chức năng quan trọng trong cơ thể, trong đó có chu trình tế bào—hoạt động phát triển thông qua quá trình tự tái tạo. Ngoài ra, protein này còn có khả năng phân bố tế bào khi mô và cơ quan phát triển, đặc biệt não.
Đột biến gây bệnh
Tăng axit methylmalonic máu kèm homocystin niệu
Một số đột biến gen HCFC1 gây ra bệnh tăng axit methylmalonic máu kèm theo homocystin niệu loại cblX. Người bệnh thường xuất hiện nhiều triệu chứng bao gồm chậm phát triển, khiếm khuyết về mắt, các vấn đề thần kinh và bất thường máu. Một số bệnh nhân có những bất thường nghiêm trọng trong quá trình hình thành hộp sọ và mặt.
Những đột biến gen HCFC1 làm thay đổi cấu trúc protein HCFC1 tại vùng tương tác với các protein khác. Người ta cho rằng những thay đổi này ngăn cản HCF-1 gắn với các yếu tố phiên mã, từ đó gen bị gián đoạn hoạt động. Cụ thể hơn, gen MMACHC bên cạnh cũng chịu ảnh hưởng khiến quá trình xử lý và vận chuyển vitamin B12 không diễn ra, từ đó quá trình sản xuất protein AdoCbl và MeCbl bị cản trở. Hai phân tử này đều là cofactor cần thiết cho hoạt động của enzyme, do đó những bất thường khiến quá trình xúc tác phản ứng gặp gián đoạn, dẫn đến một số axit amin, axit béo và cholesterol không phân hủy và homocysteine không được chuyển đổi thành methionine. Lượng homocysteine tích tụ nhiều trong khi methionine suy giảm gây các dấu hiệu và triệu chứng của bệnh. Trẻ mắc mắc bệnh loại cblX thường chậm phát triển và gặp các vấn đề thần kinh, nguyên nhân có thể một phần do các gen được protein HCF-1 điều hòa có hoạt động ít.
Xem thêm Tăng axit methylmalonic máu kèm homocystin niệuCác vấn đề khác
Các đột biến gen HCFC1 cũng gây ra thiểu năng trí tuệ liên quan đến nhiễm sắc thể X. Người bệnh thường xuất hiện các triệu chứng bao gồm chậm phát triển và các vấn đề về thần kinh nhưng không biểu hiện các dấu hiệu khác của bệnh tăng axit methylmalonic máu kèm homocystin niệu loại cblX.
Đột biến gen HCFC1 tạo ra protein HCF-1 giảm chức năng khiến quá trình phát triển của não bị gián đoạn, từ đó gây ra khuyết tật liên quan đến nhiễm sắc thể X nhưng không ảnh hưởng nghiêm trọng đến quá trình xử lý vitamin B12.
Các tên gọi khác
- CFF
- HCF
- HCF-1
- HCF1
- HFC1
- host cell factor 1
- MGC70925
- MRX3
- PPP1R89
- protein phosphatase 1, regulatory subunit 89
- VCAF
- VP16-accessory protein
Tài liệu tham khảo
- Genetic Testing Information. HCFC1 host cell factor C1 [Homo sapiens (human)]. Retrieved October 13, 2023 from https://www.ncbi.nlm.nih.gov/gene/3054/
- Catalog of Genes and Diseases from OMIM. HOST CELL FACTOR C1; HCFC1. Retrieved October 13, 2023 from https://omim.org/entry/300019
- National Library of Medicine. HCFC1 gene. Retrieved October 13, 2023 from https://medlineplus.gov/genetics/gene/hcfc1/