Gen LBR
Gen LBR nằm trên nhiễm sắc thể 1, cung cấp hướng dẫn tạo ra thụ thể của lamin B. Thụ thể này được phát hiện trên màng nhân, có vai trò neo giữ lamin B và nhiễm sắc thể lên màng. Đồng thời, thụ thể lamin B còn hỗ trợ hoạt động tương tác giữa nhiễm sắc thể và lamin B.
Chức năng chính
Thụ thể lamin B được cấu trúc từ 2 đơn vị chức năng riêng biệt (gọi là domain).
Một domain hoạt động như enzyme sterol reductase (chức năng cụ thể là Δ14-sterol reductase). Enzyme này tham gia vào quá trình tổng hợp cholesterol bằng cách xúc tác cho các phản ứng chuyển đổi lanosterol thành cholesterol. Cholesterol thường được biết đến là chất béo thực phẩm có nguồn gốc từ động vật như trứng, thịt, cá và các sản phẩm từ sữa. Tuy nhiên, cơ thể người cũng có khả năng tự tổng hợp cholesterol. Đặc biệt trong thai kỳ, cholesterol tạo ra sẽ tương tác với các protein tín hiệu nhằm kiểm soát quá trình phát triển ban đầu của não, tay chân, bộ phận sinh dục và một số cơ quan khác. Cholesterol còn là nguyên liệu tạo ra các hormone, axit tiêu hóa (axit mật), các thành phần của màng tế bào và bao myelin quanh sợi trục thần kinh. Thông qua hoạt động của cholesterol, gen LBR đảm nhiệm vai trò quan trọng trong các hoạt động chuyển hóa và thần kinh.
Domain còn lại của thụ thể lamin B được gắn trên màng nhân. Nó liên kết ADN và phức hợp để đóng gói ADN thành nhiễm sắc thể, từ đó giúp tế bào thực hiện các chức năng quan trọng như tạo ra bản sao ADN mới (sao chép), kiểm soát hoạt động của gen và điều chỉnh quá trình tự chết của tế bào (apoptosis). Thụ thể lamin B còn cố định cấu trúc nhiễm sắc thể và duy trì chức năng của màng nhân trong tế bào.
Đột biến gây bệnh
Loạn sản Greenberg
Một số đột biến gen LBR gây ra chứng loạn sản Greenberg. Bệnh gây ra bất thường xương và tử vong cho thai nhi. Nghiên cứu cho thấy đột biến gen LBR làm thay đổi cấu trúc enzyme sterol reductase của thụ thể lamin B, nên enzyme sterol reductase bị bất hoạt. Quá trình tổng hợp cholesterol gián đoạn khiến tế bào tích tụ nhiều sản phẩm độc hại từ hoạt động chuyển hóa. Người ta nghi ngờ giảm cholesterol hoặc tích tụ các chất trong tế bào sẽ làm gián đoạn quá trình tăng trưởng và phát triển của nhiều bộ phận trong cơ thể. Tuy nhiên, cơ chế gây ra các triệu chứng của loạn sản Greenberg do thiếu cholesterol vẫn chưa được làm rõ.
Xem thêm Loạn sản GreenbergCác vấn đề khác
Đột biến gen LBR cũng có thể gây ra dị tật Pelger-Huët khi nhiễm sắc thể bị thay đổi hình dạng nhân và cấu trúc trong một số tế bào. Nhân bạch cầu hạt của người mắc dị tật Pelger-Huët ít phân thùy hơn so với người bình thường. Ngoài ra, hình ảnh nhiễm sắc thể trong các tế bào bệnh khi quan sát dưới kính hiển vi có hình dạng sần sùi hơn.
Các đột biến gây ra dị tật Pelger-Huët thường tạo ra thụ thể lamin B ngắn bất thường và khiến cơ thể giảm lượng protein có chức năng hoàn chỉnh. Người ta nghi ngờ rằng suy giảm protein cấu trúc domain lamin B có thể là nguyên nhân gây ra các triệu chứng bệnh.
Các tên gọi khác
- DHCR14B
- integral nuclear envelope inner membrane protein
- lamin-B receptor
- LBR_HUMAN
- LMN2R
- PHA
- TDRD18
Tài liệu tham khảo
- Genetic Testing Information. LBR lamin B receptor [Homo sapiens (human)]. Retrieved September 07, 2023 from https://www.ncbi.nlm.nih.gov/gene/3930/
- Catalog of Genes and Diseases from OMIM. PELGER-HUET ANOMALY; PHA. Retrieved September 07, 2023 from https://omim.org/entry/169400
- National Library of Medicine. LBR gene. Retrieved September 07, 2023 from https://medlineplus.gov/genetics/gene/lbr/