Gen TTR
Gen TTR nằm trên nhiễm sắc thể 18, cung cấp hướng dẫn tạo ra protein có tên là transthyretin. Protein này vận chuyển vitamin A (retinol) và hormone thyroxine đi khắp cơ thể.
Chức năng chính
Để vận chuyển thyroxine, bốn protein transthyretin phải liên kết với nhau thành một đơn vị bốn protein (tetramer). Để vận chuyển retinol, transthyretin phải tạo thành một tetramer và cũng gắn với protein liên kết retinol. Transthyretin được sản xuất chủ yếu tại gan. Một lượng nhỏ protein này được tạo ra trong đám rối màng đệm và võng mạc.
Đột biến gây bệnh
Bệnh cơ tim do transthyretin amyloid
Hơn 100 đột biến gen TTR gây ra bệnh cơ tim do transthyretin amyloid (amyloidosis transthyretin). Gần như tất cả các đột biến này đều thay đổi một axit amin trong protein transthyretin. Đột biến phổ biến nhất thay thế axit amin valine bằng methionine tại vị trí 30 trong protein transthyretin (Val30Met hoặc V30M). Mặc dù đột biến này xảy ra trên toàn thế giới, nó xuất hiện thường xuyên nhất trong quần thể người Bồ Đào Nha và Thụy Điển. Một đột biến phổ biến khác thay thế axit amin valine bằng isoleucine tại vị trí 122 trong protein transthyretin (Val122Ile hoặc V122I). Người ta ước tính khoảng 3% đến 3,9% người Mỹ gốc Phi và 5% dân số Tây Phi mang đột biến này.
Đa số đột biến gen TTR thay đổi cấu trúc của transthyretin, từ đó khiến transthyretin suy giảm khả năng liên kết với các protein transthyretin khác và thay đổi chức năng bình thường của nó.
Xem thêm Bệnh cơ tim do transthyretin amyloidHội chứng ống cổ tay
Các vấn đề khác
Với người lớn tuổi, protein transthyretin lắng đọng gây ra bệnh amyloidosis hệ thống do tuổi già (senile systemic amyloidosis). Người bệnh không mang đột biến gen TTR. Vì những lý do chưa rõ ràng, protein transthyretin bắt đầu hình thành bất thường các chất lắng đọng protein. Tim là vị trí thường xảy ra tình trạng lắng đọng protein, nên người bệnh bị suy tim tiến triển chậm. Các vị trí khác của amyloidosis có thể bao gồm phổi, mạch máu và thận. Người ta ước tính 10–25% những người trên 80 tuổi mắc bệnh amyloidosis hệ thống do tuổi già.
Các tên gọi khác
- ATTR
- PALB
- prealbumin, amyloidosis type I
- TBPA
- TTHY_HUMAN
Tài liệu tham khảo
- Genetic Testing Information. TTR transthyretin [Homo sapiens (human)]. Retrieved March 29, 2023 from https://www.ncbi.nlm.nih.gov/gene/7276/
- Catalog of Genes and Diseases from OMIM. TRANSTHYRETIN; TTR. Retrieved March 29, 2023 from https://omim.org/entry/176300
- National Library of Medicine. TTR gene. Retrieved March 29, 2023 from https://medlineplus.gov/genetics/gene/ttr/