Gen VKORC1
Gen VKORC1 nằm trên nhiễm sắc thể 16, cung cấp hướng dẫn tạo ra enzyme khử vitamin K epoxide.
Chức năng chính
Enzyme VKORC1 được tạo ra chủ yếu trong gan, nó bao phủ màng của lưới nội chất. Enzyme VKORC1 kích hoạt các protein đông máu trong cơ chế hình thành cục máu đông. Cụ thể hơn, enzyme VKORC1 chuyển đổi một dạng vitamin K thành một dạng vitamin K khác giúp kích hoạt các protein đông máu.
Đột biến gây bệnh
Kháng warfarin
Nhiều biến thể (đa hình) trong gen VKORC1 liên quan đến tình trạng kháng warfarin, khi đó người bệnh cần liều lượng warfarin cao hơn mức thường được kê đơn. Warfarin là thuốc chống đông máu bằng cách làm loãng máu và ngăn hình thành cục máu đông. Nó liên kết với enzyme VKORC1 và ức chế các protein đông máu kích hoạt.
Đa hình gen VKORC1 phổ biến nhất làm thay đổi một axit amin trong enzyme VKORC1. Cụ thể hơn, axit amin aspartic được thay thế bằng tyrosine tại vị trí 36 (Asp36Tyr hoặc D36Y). Đa hình này dẫn đến phiên bản enzyme VKORC1 giảm khả năng liên kết với warfarin. Do đó, cần dùng liều warfarin cao hơn để ức chế enzyme VKORC1 và ngừng quá trình đông máu. Nếu người kháng warfarin cần điều trị bằng thuốc chống đông máu và dùng liều warfarin trung bình (hoặc ít hơn), họ vẫn có nguy cơ hình thành cục máu đông.
Xem thêm Kháng warfarinMẫn cảm warfarin
Nhiều đa hình trong gen VKORC1 có liên quan đến tình trạng mẫn cảm với warfarin, khi đó người bệnh cần liều warfarin thấp hơn mức thường được kê đơn.
Đa hình gen VKORC1 phổ biến nhất được gọi là VKORC1A, nó thay đổi một nucleotide duy nhất trong khu vực gần gen VKORC1. Cụ thể hơn, nucleotide guanine được thay thế bằng adenine (-1639G>A). Tính đa hình của VKORC1A đặc biệt phổ biến với những người gốc Châu Á và Châu Âu. Thay đổi này làm giảm lượng enzyme VKORC1 có sẵn để chuyển vitamin K thành dạng có thể kích hoạt các protein đông máu. Do lượng enzyme VKORC1 giảm nên cần dùng liều warfarin thấp hơn để ức chế hoạt động của enzyme, dẫn đến mẫn cảm với warfarin. Nếu người mẫn cảm với warfarin dùng liều warfarin trung bình (hoặc nhiều hơn), họ có nguy cơ bị quá liều, từ đó có thể gây chảy máu bất thường trong não, đường tiêu hóa hoặc các mô khác cũng như các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng hoặc tử vong.
Các tên gọi khác
- FLJ00289
- vitamin K 1 2,3-epoxide reductase subunit 1
- vitamin K epoxide reductase complex, subunit 1
- VKOR
Tài liệu tham khảo
- Genetic Testing Information. VKORC1 vitamin K epoxide reductase complex subunit 1 [Homo sapiens (human)]. Retrieved April 04, 2023 from https://www.ncbi.nlm.nih.gov/gene/79001/
- Catalog of Genes and Diseases from OMIM. VITAMIN K EPOXIDE REDUCTASE COMPLEX, SUBUNIT 1; VKORC1. Retrieved April 04, 2023 from https://omim.org/entry/608547
- National Library of Medicine. VKORC1 gene. Retrieved April 04, 2023 from https://medlineplus.gov/genetics/gene/vkorc1/