Gen LRP2
Gen LRP2 nằm trên nhiễm sắc thể 2, cung cấp hướng dẫn tạo ra protein megalin. Megalin hoạt động như một thụ thể. Protein thụ thể có một số vị trí để vài protein khác được gọi là phối tử gắn vào như chìa khóa tra vào ổ khóa. Cùng với nhau, phối tử và thụ thể kích hoạt các tín hiệu điều phối quá trình phát triển và chức năng của tế bào. Megalin có nhiều phối tử tham gia vào các quá trình khác nhau của cơ thể, bao gồm hấp thụ vitamin A và D, hoạt động miễn dịch, phản ứng với căng thẳng và vận chuyển chất béo trong máu.
Chức năng chính
Megalin được đặt trên màng tế bào lót bề mặt và khoang của cơ thể (tế bào biểu mô). Megalin đưa các phối tử của nó từ bề mặt tế bào vào bên trong tế bào, nó cũng tham gia vận chuyển các phối tử của một thụ thể liên quan được gọi là cubulin. Megalin hoạt động tích cực trong quá trình phát triển và chức năng của nhiều bộ phận, bao gồm não và tủy sống (hệ thống thần kinh trung ương), mắt, tai, phổi, ruột, hệ thống sinh sản và các ống nhỏ trong thận nơi hình thành nước tiểu (ống thận).
Đột biến gây bệnh
Hội chứng Donnai-Barrow
Ít nhất 12 đột biến gen LRP2 gây ra hội chứng Donnai-Barrow, chúng khiến protein megalin vắng mặt. Thiếu megalin trong ống thận khiến các phối tử khác của megalin được bài tiết qua nước tiểu thay vì được hấp thụ trở lại vào máu. Những biểu hiện của hội chứng Donnai-Barrow có thể do megalin không có khả năng hấp thụ các phối tử này, từ đó làm gián đoạn các đường truyền tín hiệu sinh hóa hoặc các tác động khác của protein megalin không chức năng. Tuy nhiên, người ta chưa rõ vì sao những bất thường này dẫn đến các dấu hiệu và triệu chứng của bệnh.
Trước đây, hội chứng facio-oculo-acoustico-renal (FOAR) được phân loại là một rối loạn riêng biệt, tuy nhiên hiện nay hội chứng này được phát hiện do đột biến gen LRP2 gây ra. Hội chứng FOAR được coi là rối loạn tương tự như hội chứng Donnai-Barrow.
Xem thêm Hội chứng Donnai-BarrowColoboma
Ung thư tuyến tiền liệt
Ung thư
Một số biến thể di truyền phổ biến (đa hình) trong gen LRP2 có thể liên quan đến sự khác biệt trong quá trình tiến triển, tái phát và mức độ nghiêm trọng của ung thư tuyến tiền liệt ở nam giới. Androgen là hormone sinh dục nam góp phần phát triển khối u ung thư tuyến tiền liệt, nó là một trong số các phối tử của megalin. Một nghiên cứu gần đây cho thấy tế bào khối u tuyến tiền liệt có thể tăng cường tạo ra megalin, do đó androgen được hấp thụ nhiều hơn. Các đa hình gen LRP2 làm tăng hoạt động của megalin có thể thúc đẩy khối u phát triển mạnh hơn, trong khi các đa hình làm giảm hoạt động của megalin có xu hướng làm chậm sự phát triển của khối u.
Các vấn đề khác
Một số đa hình gen LRP2 cũng liên quan đến tăng nồng độ lipoprotein tỷ trọng thấp (LDL) và cholesterol trong máu. LDL là chất mang cholesterol chính trong máu. Cholesterol là một chất béo giống như sáp, nó được sản xuất trong cơ thể và thu được từ thực phẩm có nguồn gốc từ động vật. Nồng độ LDL tăng có thể dẫn đến cholesterol dư thừa lưu thông trong máu rồi tích tụ trên thành mạch máu, từ đó làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch.
LDL nằm trong số các phối tử của megalin, người ta tin rằng các đột biến gen LRP2 tác động đến chức năng của megalin có thể ảnh hưởng đến mức LDL.
Các tên gọi khác
- calcium sensor protein
- DBS
- glycoprotein 330 (gp330)
- gp330
- Heymann nephritis antigen homolog
- low density lipoprotein receptor-related protein 2
- LRP2_HUMAN
- megalin
Tài liệu tham khảo
- Genetic Testing Information. LRP2 LDL receptor related protein 2 [Homo sapiens (human)]. Retrieved March 20, 2023 from https://www.ncbi.nlm.nih.gov/gene/4036/
- Catalog of Genes and Diseases from OMIM. LOW DENSITY LIPOPROTEIN RECEPTOR-RELATED PROTEIN 2; LRP2. Retrieved March 20, 2023 from https://omim.org/entry/600073
- National Library of Medicine. LRP2 gene. Retrieved March 20, 2023 from https://medlineplus.gov/genetics/gene/lrp2/