Gen PITX2
Gen PITX2 nằm trên nhiễm sắc thể 4, cung cấp hướng dẫn tạo ra protein gắn vào một số vùng ADN để điều chỉnh hoạt động của các gen tương ứng. Do đó, protein PITX2 được gọi là yếu tố phiên mã. Gen PITX2 thuộc họ gen homeobox, chúng hoạt động trong giai đoạn phát triển sớm của phôi sớm để kiểm soát quá trình hình thành của nhiều bộ phận cơ thể.
Chức năng chính
Protein PITX2 giữ vai trò quan trọng trong giai đoạn phát triển ban đầu, đặc biệt cơ chế hình thành các cấu trúc tại phần trước của mắt (phân đoạn trước). Những cấu trúc này bao gồm mống mắt, thủy tinh thể và giác mạc. Nghiên cứu cho thấy protein PITX2 cũng hoạt động trong mắt người trưởng thành, vd giúp tế bào phản ứng với stress oxy hóa. Stress oxy hóa xảy ra khi các gốc tự do tích tụ đến mức có thể làm hỏng hoặc giết chết tế bào.
Protein PITX2 cũng tham gia vào quá trình phát triển của các bộ phận khác, bao gồm răng, tim và các cơ quan trong ổ bụng.
Đột biến gây bệnh
Hội chứng Axenfeld-Rieger
Hơn 45 đột biến gen PITX2 gây ra hội chứng Axenfeld-Rieger loại 1, bệnh ảnh hưởng đến quá trình phát triển của phân đoạn trước của mắt và các bộ phận khác. Đa số đột biến gen PITX2 làm giảm số lượng protein PITX2 trong tế bào. Tuy nhiên, một số thay đổi di truyền (vd nhân đôi gen PITX2) làm tăng số lượng hoặc hoạt động của protein PITX2. Quá ít hoặc quá nhiều protein PITX2 sẽ xáo trộn hoạt động của các gen cần thiết cho phát triển bình thường.
Giai đoạn phát triển của mắt dường như nhạy cảm nhất với những thay đổi trong hoạt động của protein PITX2, bất thường của đoạn trước của mắt là những đặc điểm nổi bật của hội chứng Axenfeld-Rieger. Tuy nhiên, thay đổi số lượng protein PITX2 cũng có thể dẫn đến các đặc điểm khác biệt trên khuôn mặt, bất thường răng và vấn đề phát triển những bộ phận khác.
Dị tật Peters
Ít nhất một đột biến gen PITX2 gây ra dị tật Peters. Người bệnh có biểu hiện phát triển bất thường của phân đoạn trước của mắt và lớp vỏ giác mạc. Đột biến này (viết IVS3AS,A>T,-2) làm thay đổi cách protein PITX2 được nối với nhau. Protein PITX2 phá vỡ phương thức các tế bào di chuyển đến vị trí thích hợp tại đoạn trước đang phát triển, dẫn đến sự hình thành bất thường của các cấu trúc trong khu vực này của mắt và những đặc điểm khác.
Các vấn đề khác
Các đột biến gen PITX2 cũng gây ra một số rối loạn mắt khác. Tương tự như hội chứng Axenfeld-Rieger và dị tật Peters, bệnh chủ yếu liên quan đến đoạn trước của mắt. Đột biến gen PITX2 có thể gây ra bệnh vòng giác mạc - một tình trạng liên quan đến sự phát triển giống như khối u trên giác mạc. Ngoài ra, còn có các tình trạng khiến mống mắt kém phát triển, bao gồm giảm sản mống mắt hoặc tăng sinh iridogoniodys loại 2. Iridogoniodysgenesis loại 2 cũng liên quan đến nguy cơ tăng nhãn áp.
Các tên gọi khác
- all1-responsive gene 1
- ARP1
- Brx1
- IDG2
- IGDS
- IGDS2
- IHG2
- IRID2
- Otlx2
- paired-like homeodomain 2
- paired-like homeodomain transcription factor 2
- pituitary homeobox 2
- PITX2_HUMAN
- PTX2
- RGS
- RIEG
- rieg bicoid-related homeobox transcription factor 1
- RIEG1
- RS
- solurshin
Tài liệu tham khảo
- Genetic Testing Information. PITX2 paired like homeodomain 2 [Homo sapiens (human)]. Retrieved October 19, 2022 from https://www.ncbi.nlm.nih.gov/gene/5308/
- Catalog of Genes and Diseases from OMIM. ANTERIOR SEGMENT DYSGENESIS 4; ASGD4. Retrieved October 19, 2022 from https://omim.org/entry/137600
- National Library of Medicine. PITX2 gene. Retrieved October 19, 2022 from https://medlineplus.gov/genetics/gene/pitx2/