Gen RARA
Gen RARA nằm trên nhiễm sắc thể số 17, cung cấp hướng dẫn tạo ra một yếu tố phiên mã gọi là thụ thể axit retinoic, alpha (RARα). Yếu tố phiên mã là một protein gắn vào một số vị trí trên ADN để điều phối hoạt động của các gen tương ứng. Protein RARα kiểm soát hoạt động của các gen quan trọng đối với sự trưởng thành (biệt hóa) của các tế bào bạch cầu chưa trưởng thành vượt qua giai đoạn promyelocyte.
Chức năng chính
Protein RARα liên kết với một số vùng ADN và thu hút các protein khác giúp chặn phiên mã gen, đay là bước đầu tiên trong quá trình sản xuất protein. Sau khi nhận tín hiệu, protein kìm hãm bị loại bỏ, các protein cảm ứng phiên mã sẽ liên kết với protein RARα, từ đó cho phép tiến hành quá trình phiên mã gen và biệt hóa tế bào.
Đột biến gây bệnh
Bệnh bạch cầu nguyên bào cấp tính dòng tế bào tủy xương
Các đột biến gen có thể phát sinh trong quá trình sống của một người và chỉ hiện diện trong một số tế bào nhất định. Những đột biến này được gọi là đột biến soma không di truyền. Một đột biến soma liên quan đến gen RARA gây ra bệnh bạch cầu nguyên bào cấp tính dòng tế bào tủy xương (acute promyelocytic leukemia) - ung thư của mô tạo máu (tủy xương). Bệnh bạch cầu nguyên bào cấp tính khiến người bệnh tích tụ các tế bào promyelocyte trong tủy xương. Chuyển vị t(15;17) giữa nhiễm sắc thể 15 và 17 hợp nhất một phần của gen RARA trên nhiễm sắc thể 17 với một phần của gen PML trên nhiễm sắc thể 15. Protein PML-RARα được tạo ra từ gen hợp nhất có chức năng khác với các protein của gen PML và RARA thông thường.
Protein PML-RARα liên kết với ADN và ngăn chặn quá trình phiên mã gen giống như protein RARα bình thường. Tuy nhiên, protein PML-RARα không đáp ứng với tín hiệu bắt đầu phiên mã gen, do đó các gen vẫn bị kìm hãm.
Ngoài ra, chức năng của protein PML bị gián đoạn. Bình thường, protein PML ngăn chặn tế bào phát triển và phân chia (tăng sinh) cũng như bắt đầu quá trình tự hủy (apoptosis) cùng với các protein khác. Tuy nhiên, protein PML-RARα không ngăn chặn tế bào tăng sinh hoặc kích hoạt quá trình apoptosis.
Protein PML-RARα ngăn chặn quá trình biệt hóa các tế bào máu ở giai đoạn tiền bào và cho phép tăng sinh tế bào bất thường. Do đó, các tế bào promyelocyte dư thừa tích tụ trong tủy xương và các tế bào bạch cầu bình thường không thể hình thành, từ đó dẫn đến bệnh bạch cầu nguyên bào cấp tính.
Các tên gọi khác
- NR1B1
- nuclear receptor subfamily 1 group B member 1
- RAR
- RAR-alpha
- retinoic acid receptor, alpha
References
- Genetic Testing Information. RARA retinoic acid receptor alpha [ Homo sapiens (human) ]. Retrieved July 21, 2022 from https://www.ncbi.nlm.nih.gov/gene/5914
- Catalog of Genes and Diseases from OMIM. RETINOIC ACID RECEPTOR, ALPHA; RARA. Retrieved July 21, 2022 from https://omim.org/entry/180240
- National Library of Medicine. RARA gene. Retrieved July 21, 2022 from https://medlineplus.gov/genetics/gene/rara/