Gen SCNN1G
Gen SCNN1G nằm trên nhiễm sắc thể 16, cung cấp hướng dẫn tạo ra tiểu đơn vị gamma của phức hợp protein có tên là kênh natri biểu mô (Epithelial sodium Channel - ENaC). Kênh này bao gồm các tiểu đơn vị alpha, beta và gamma, mỗi tiểu đơn vị được tạo ra từ một gen khác nhau. Các kênh này hiện diện trên bề mặt của một số tế bào biểu mô trong nhiều mô của cơ thể, bao gồm thận, phổi và tuyến mồ hôi. Kênh ENaC vận chuyển natri vào tế bào.
Chức năng chính
Trong thận, kênh ENaC đưa natri vào các tế bào để phản ứng lại các tín hiệu cho thấy mức natri trong cơ thể quá thấp. Từ các tế bào thận, natri được đưa trở lại máu chứ không phải bị loại bỏ khỏi cơ thể (quá trình tái hấp thu). Ngoài điều chỉnh lượng natri trong cơ thể, dòng chảy ion natri còn kiểm soát nước di chuyển trong các mô. Ví dụ, kênh ENaC trong tế bào phổi điều chỉnh lượng chất lỏng trong phổi.
Đột biến gây bệnh
Giả giảm aldosterone loại 1
Các đột biến gen SCNN1G đã được xác định ở những người mắc chứng bệnh giả giảm aldosterone loại 1 (Pseudohypoaldosteronism type 1- PHA1). Bệnh thường bắt đầu ở trẻ sơ sinh với biểu hiện nồng độ natri thấp (hạ natri máu), kali cao (tăng kali máu) và mất nước nghiêm trọng. Đột biến gen SCNN1A liên quan đến PHA1 di truyền lặn trên nhiễm sắc thể thường, một dạng bệnh nghiêm trọng không cải thiện theo tuổi tác.
Hầu hết các đột biến gen SCNN1G dẫn đến tiểu đơn vị gamma ngắn bất thường. Những đột biến này làm giảm hoặc không có hoạt động của kênh ENaC. Đột biến gen SCNN1G khiến kênh ENaC giảm hoạt động hoặc không làm việc. Do đó, quá trình tái hấp thu natri bị suy giảm, dẫn đến hạ natri máu và các dấu hiệu khác của PHA1 di truyền lặn. Chức năng của các kênh ENaC trong tế bào biểu mô phổi bị giảm sút dẫn đến dư thừa chất lỏng trong phổi và nhiễm trùng phổi tái phát.
Hội chứng Liddle
Ít nhất 5 đột biến gen SCNN1G gây ra hội chứng Liddle. Người bệnh bị huyết áp cao (tăng huyết áp) và mức kali trong máu thấp (hạ kali máu) thường bắt đầu từ thời thơ ấu. Các đột biến gen SCNN1G dẫn đến tiểu đơn vị gamma ngắn bất thường hoặc thay thế một axit amin trong protein. Những thay đổi này ảnh hưởng đến một vùng quan trọng của protein liên quan đến tín hiệu tự phân giải. Do đó, protein không bị phân hủy và nhiều kênh ENaC vẫn còn trên bề mặt tế bào, chúng làm tăng tái hấp thu natri (tiếp theo là nước), dẫn đến tăng huyết áp. Tái hấp thu natri vào máu liên quan đến cơ chế loại bỏ kali khỏi máu, do đó tái hấp thu natri dư thừa sẽ dẫn đến hạ kali máu.
Xem thêm Hội chứng LiddleCác vấn đề khác
Một số người bị hội chứng giống xơ nang mang một đột biến hoặc một biến thể gen bình thường (đa hình) trong gen SCNN1G. Người bị hội chứng giống xơ nang (còn được gọi là xơ nang không điển hình hoặc giãn phế quản có hoặc không có tăng clorua mồ hôi loại 3) có các dấu hiệu và triệu chứng giống như hội chứng xơ nang, bao gồm các vấn đề hô hấp và nhiễm trùng phổi. Tuy nhiên, những thay đổi trong gen CFTR thường liên quan đến bệnh xơ nang, chúng không thể lý giải cho sự phát triển của tình trạng này. Người ta cho rằng một đột biến hoặc biến thể gen trong gen SCNN1G có thể phá quá trình vận chuyển natri và cân bằng chất lỏng, dẫn đến các dấu hiệu và triệu chứng của hội chứng giống xơ nang.
Các tên gọi khác
- amiloride-sensitive epithelial sodium channel gamma subunit
- amiloride-sensitive sodium channel gamma-subunit
- amiloride-sensitive sodium channel subunit gamma
- BESC3
- ENaC gamma subunit
- ENaCg
- ENaCgamma
- epithelial Na(+) channel subunit gamma
- gamma-ENaC
- gamma-NaCH
- nonvoltage-gated sodium channel 1 subunit gamma
- SCNEG
- SCNNG_HUMAN
- sodium channel, non voltage gated 1 gamma subunit
- sodium channel, non-voltage-gated 1, gamma subunit
- sodium channel, nonvoltage-gated 1, gamma
Tài liệu tham khảo
- Genetic Testing Information. SCNN1G sodium channel epithelial 1 subunit gamma [Homo sapiens (human)]. Retrieved September 08, 2022 from https://www.ncbi.nlm.nih.gov/gene/6340/
- Catalog of Genes and Diseases from OMIM. SODIUM CHANNEL, EPITHELIAL 1, GAMMA SUBUNIT; SCNN1G. Retrieved September 08, 2022 from https://omim.org/entry/600761
- National Library of Medicine. SCNN1G gene. Retrieved September 08, 2022 from https://medlineplus.gov/genetics/gene/scnn1g/