Gen SLC2A10
Gen SLC2A10 nằm trên nhiễm sắc thể số 20, cung cấp hướng dẫn tạo ra một protein tên là GLUT10. Protein GLUT10 được phân loại là chất vận chuyển glucose bởi vì nó có chức năng vận chuyển đường glucose qua màng tế bào và duy trì nồng độ glucose thích hợp. Tuy nhiên, GLUT10 có một số khác biệt về cấu trúc so với các chất vận chuyển glucose khác, hơn nữa vai trò vận chuyển glucose hoặc các chất khác của nó vẫn chưa rõ ràng.
Chức năng chính
Mức GLUT10 thay đổi dường như có tác động điều chỉnh đến tín hiệu "yếu tố biến đổi tăng trưởng-beta" (Transforming Growth Factor-beta - TGF-β). Tín hiệu này góp phần vào quá trình tăng trưởng và phân chia tế bào, quá trình tế bào trưởng thành để thực hiện các chức năng chuyên biệt (biệt hóa). Đường tín hiệu TGF-β cũng tham gia vào quá trình phát triển của xương và mạch máu cũng như hình thành chất nền ngoại bào - một mạng tinh thể phức tạp gồm protein và các phân tử khác hình thành trong khoảng không giữa các tế bào để xác định cấu trúc và đặc tính của các mô liên kết. Mô liên kết cung cấp sức mạnh và tính linh hoạt cho các cấu trúc khắp cơ thể bao gồm mạch máu, da, khớp và đường tiêu hóa.
Các nghiên cứu cho thấy GLUT10 cũng có thể tham gia vào hoạt động của ty thể - trung tâm sản xuất năng lượng trong tế bào.
Đột biến gây bệnh
Hội chứng co thắt động mạch
Ít nhất 23 đột biến gen SLC2A10 được xác định ở những người mắc hội chứng co thắt động mạch (arterial tortuosity syndrome) - một rối loạn mô liên kết đặc trưng bởi các động mạch uốn cong và xoắn bất thường cũng như các vấn đề sức khỏe khác.
Các đột biến làm giảm hoặc loại bỏ chức năng của protein GLUT10. Bằng một cơ chế chưa rõ ràng, thiếu protein GLUT10 khiến tín hiệu TGF-β hoạt động quá mức, dẫn đến các động mạch bị kéo dài. Bởi vì điểm cuối của động mạch được cố định, nên đoạn dài thêm sẽ bị xoắn và cong, dẫn đến tình trạng co thắt. Tín hiệu TGF-β hoạt động quá mức cũng cản trở các mô liên kết hình thành tại các bộ phận khác của cơ thể, dẫn đến những bất thường về khớp và da cũng như các đặc điểm khác của hội chứng co thắt động mạch.
Những thay đổi trong chức năng của ty thể do thiếu GLUT10 cũng có thể ảnh hưởng đến quá trình phát triển của hệ tim mạch. Tuy nhiên, mối quan hệ giữa chức năng của ty thể với các dấu hiệu và triệu chứng của hội chứng co thắt động mạch chưa rõ ràng.
Xem thêm Hội chứng uốn cong động mạchCác vấn đề khác
Một số biến thể bình thường (đa hình) của gen SLC2A10 làm tăng nguy cơ mắc bệnh động mạch ngoại vi ở những người bị bệnh tiểu đường loại 2. Bệnh động mạch ngoại vi xảy ra khi chất béo và mô giống sẹo tích tụ ở niêm mạc động mạch (xơ vữa động mạch) làm giảm lưu lượng máu đến chân, gây đau khi đi lại. Các vấn đề về mạch máu (bao gồm cả bệnh động mạch ngoại vi) thường gặp ở bệnh tiểu đường loại 2, nguyên nhân có thể do tăng đường huyết tác động đến tín hiệu TGF-β. Những thay đổi trong protein GLUT10 do các biến thể gen SLC2A10 gây ra cũng có thể ảnh hưởng đến tín hiệu TGF-β, dẫn đến tăng nguy cơ mắc các vấn đề về mạch máu ở bệnh nhân tiểu đường.
Các tên gọi khác
- ATS
- glucose transporter type 10
- GLUT-10
- GLUT10
- GTR10_HUMAN
- solute carrier family 2 (facilitated glucose transporter), member 10
- solute carrier family 2, facilitated glucose transporter member 10
References
- Genetic Testing Information. SLC2A10 solute carrier family 2 member 10 [ Homo sapiens (human) ]. Retrieved February 15, 2022 from https://www.ncbi.nlm.nih.gov/gene/81031
- Catalog of Genes and Diseases from OMIM. 606145. Retrieved February 15, 2022 from https://omim.org/entry/606145
- National Library of Medicine. SLC2A10 gene. Retrieved February 15, 2022 from https://medlineplus.gov/genetics/gene/slc2a10/