Gen BLM
Gen BLM nằm trên nhiễm sắc thể số 15, cung cấp hướng dẫn tạo ra một thành viên của họ protein gọi là RecQ helicase. Helicase là những enzyme gắn vào ADN và tháo chuỗi xoắn kép của phân tử ADN . Bước tháo xoắn cần thiết cho một số quá trình diễn ra trong nhân tế bào, bao gồm sao chép ADN để chuẩn bị cho quá trình phân chia tế bào và sửa chữa ADN bị lỗi. Bởi vì các RecQ helicase giúp duy trì cấu trúc và tính toàn vẹn của ADN, chúng được biết đến như là “người chăm sóc bộ gen”.
Ảnh: Cấu trúc ADN
Nguồn: U.S. National Library of Medicine
Ảnh: Nhiễm sắc thể chị em
Nguồn: U.S. National Library of Medicine
Chức năng chính
Khi một tế bào chuẩn bị phân chia để tạo thành hai tế bào, ADN sẽ được sao chép để mỗi tế bào mới đều có hai bản sao của mỗi nhiễm sắc thể. ADN sao khi được sao chép sẽ sắp xếp thành hai cấu trúc giống nhau, được gọi là các cặp nhiễm sắc thể chị em , gắn vào nhau trong giai đoạn đầu của quá trình phân chia tế bào. Các cặp nhiễm sắc thể chị em thỉnh thoảng trao đổi các đoạn ADN nhỏ trong thời gian này. Các nhà nghiên cứu cho rằng những trao đổi này có thể là làm hỏng chuỗi ADN trong quá trình sao chép. Protein BLM giúp ngăn chặn quá trình trao đổi này và cũng tham gia vào các quá trình khác giúp duy trì sự ổn định của ADN trong quá trình sao chép.
Đột biến gây bệnh
Hội chứng Bloom
Hơn 70 đột biến gen BLM đã được xác định ở những người mắc hội chứng Bloom, một chứng rối loạn di truyền khiến người mắc bệnh có tầm vóc thấp bé, da phát ban sau khi tiếp xúc với ánh nắng mặt trời và tăng nguy cơ mắc các bệnh ung thư. Một đột biến gen BLM đặc biệt gây ra hầu hết các trường hợp hội chứng Bloom ở những người gốc Do Thái ở Trung và Đông Âu (Ashkenazi). Đột biến này xóa sáu nucleotide và thay thế chúng bằng bảy nucleotide khác tại vị trí 2281 (2281 delta 6ins7 hoặc blmAsh). Đột biến blmAsh tạo ra một phiên bản protein BLM ngắn bất thường và không có chức năng. Các đột biến gen BLM khác thay đổi một số axit amin trong trình tự protein hoặc tạo ra tín hiệu dừng sớm trong hướng dẫn tạo protein. Những đột biến này cũng làm giảm số lượng protein BLM chức năng.
Do thiếu protein BLM chức năng, tần suất trao đổi giữa nhiễm sắc thể chị em cao hơn khoảng 10 lần so với mức trung bình. Trao đổi ADN giữa các nhiễm sắc thể có nguồn gốc từ mẹ và cha (nhiễm sắc thể tương đồng) của cá thể cũng tăng lên ở những người có đột biến gen BLM. Ngoài ra, đứt gãy nhiễm sắc thể xảy ra thường xuyên hơn ở những người có đột biến gen BLM. Tất cả những thay đổi này làm suy giảm các hoạt động bình thường của tế bào và gây ra các vấn đề sức khỏe. Ngoài ra, nếu không có protein BLM, tế bào không thể chữa các tổn thương ADN do tia cực tím gây ra, dẫn đến tăng độ nhạy cảm với ánh nắng mặt trời. Những thay đổi di truyền cho phép các tế bào phân chia một cách mất kiểm soát dẫn đến các bệnh ung thư xảy ra ở những người mắc hội chứng Bloom.
Xem thêm Hội chứng BloomCác tên gọi khác
- BLM_HUMAN
- Hội chứng Bloom
- Protein hội chứng Bloom
- Hội chứng Bloom, giống RecQ helicase
- BS
- MGC126616
- RECQL3
References
- Genetic Testing Information. BLM BLM RecQ like helicase [ Homo sapiens (human) ]. Retrieved September 7, 2021 from https://www.ncbi.nlm.nih.gov/gene/641
- Catalog of Genes and Diseases from OMIM. RECQ PROTEIN-LIKE 3; RECQL3. Retrieved September 7, 2021 from https://omim.org/entry/604610
- U.S. National Library of Medicine. BLM gene. Retrieved September 7, 2021 from https://medlineplus.gov/genetics/gene/blm/