Gen PTCH1
Gen PTCH1 nằm trên nhiễm sắc thể số 9, cung cấp hướng dẫn tạo ra protein patched-1 hoạt động như một thụ thể. Protein thụ thể có các vị trí dành cho một số protein khác (được gọi là phối tử) gắn khớp vào như chìa khóa tra vào ổ khóa. Protein Sonic Hedgehog là phối tử cho thụ thể patched-1. Các thụ thể và phối tử tương ứng kết hợp cùng nhau để kích hoạt tín hiệu điều phối quá trình phát triển và chức năng của tế bào.
Chức năng chính
Patched-1 và Sonic Hedgehog hoạt động theo một lộ trình cần thiết cho quá trình phát triển sớm của tế bào, biệt hóa tế bào và định hình nhiều bộ phận đang phát triển của cơ thể. Khi Sonic Hedgehog vắng mặt, patched-1 ngăn cản tế bào phát triển và phân chia (tăng sinh).
Đột biến gây bệnh
Hội chứng Gorlin
Hơn 225 đột biến gen PTCH1 gây ra hội chứng Gorlin (còn được gọi là hội chứng ung thư biểu mô tế bào đáy dạng nevoid), bệnh ảnh hưởng đến nhiều vùng của cơ thể và làm tăng nguy cơ phát triển các khối u ung thư và không phải ung thư. Các đột biến này ngăn cản quá trình sản xuất patched-1 hoặc dẫn đến một phiên bản thụ thể bất thường. Thụ thể patched-1 bị thay đổi hoặc vắng mặt nên không thể ngăn chặn hiệu quả tế bào phát triển và phân chia. Cuối cùng, các tế bào tăng sinh không kiểm soát rồi tạo thành các khối u đặc trưng của hội chứng Gorlin. Người ta chưa rõ cách đột biến gen PTCH1 gây ra các dấu hiệu và triệu chứng khác của bệnh, bao gồm các vết lõm nhỏ ở da lòng bàn tay và lòng bàn chân, kích thước đầu to bất thường và bất thường xương.
Nonsyndromic holoprosencephaly
Mất đoạn 9q22.3
Gen PTCH1 nằm trong đoạn 9q22.3 bị xóa thuộc nhiễm sắc thể số 9 nên người bệnh bị thiếu một bản sao của gen PTCH1 trong mỗi tế bào. Người ta tin rằng nhiều đặc điểm liên quan đến mất đoạn 9q22.3 (đặc biệt các dấu hiệu và triệu chứng của hội chứng Gorlin) do mất gen PTCH1. Bởi vì thiếu gen này, patched-1 không có mặt để ngăn chặn tế bào tăng sinh, dẫn đến tế bào phân chia không kiểm soát để tạo thành các khối u đặc trưng của hội chứng Gorlin. Các dấu hiệu và triệu chứng khác liên quan đến mất đoạn 9q22.3 (như chậm phát triển, thiểu năng trí tuệ, cơ thể phát triển quá mức và các bất thường về thể chất khác) có thể do mất thêm các gen trong vùng bị xóa của nhiễm sắc thể số 9.
Coloboma
Ung thư
Một số đột biến mắc phải trong suốt cuộc đời của một người và chỉ hiện diện trong vài tế bào nhất định. Những thay đổi di truyền này được gọi là đột biến soma không di truyền. Đột biến soma tại cả hai bản sao của gen PTCH1 liên quan đến một loại ung thư da không di truyền được gọi là ung thư biểu mô tế bào đáy. Các loại ung thư đơn lẻ khác có thể liên quan đến đột biến soma trong gen PTCH1, bao gồm một số dạng ung thư da, khối u não ở trẻ em (u nguyên bào tủy), ung thư vú và ung thư đại tràng. Một khối u hàm không phải ung thư (lành tính) gọi là khối u tế bào dày sừng cũng có thể liên quan đến đột biến soma gen PTCH1.
Các vấn đề khác
Ít nhất bảy đột biến gen PTCH1 gây ra nonsyndromic holoprosencephaly, khi não không thể chia thành hai nửa trong quá trình phát triển ban đầu. Đột biến gen PTCH1 là một nguyên nhân hiếm gặp. Những đột biến này ngăn cản tín hiệu cần thiết cho quá trình hình thành tế bào não bình thường. Các dấu hiệu và triệu chứng của holoprosencephaly nonsyndromic do sự phát triển bất thường của não và khuôn mặt.
Các tên gọi khác
- BCNS
- FLJ26746
- FLJ42602
- HPE7
- NBCCS
- patched
- patched homolog 1 (Drosophila)
- PTC
- PTC1
- PTC1_HUMAN
- PTCH
References
- Genetic Testing Information. PTCH1 patched 1 [ Homo sapiens (human) ]. Retrieved December 5, 2021 from https://www.ncbi.nlm.nih.gov/gene/5727
- Catalog of Genes and Diseases from OMIM. PATCHED 1; PTCH1. Retrieved December 5, 2021 from https://omim.org/entry/601309
- U.S National Library of Medicine. PTCH1 gene. Retrieved December 5, 2021 from https://medlineplus.gov/genetics/gene/ptch1/