Ung thư có chữa được không?
Khi nói đến ung thư, người ta thường nghĩ đến một căn bệnh nan y với ít cơ hội sống sót. Tuy nhiên, phần lớn trường hợp tử vong do ung thư bắt nguồn từ nguyên nhân phát hiện trễ khi bệnh đã diễn tiến đến giai đoạn cuối nên cơ hội chữa trị thấp. Hiện nay, tiến bộ trong các phương pháp chẩn đoán và điều trị ung thư đã nâng cao cơ hội điều trị cho bệnh nhân ung thư.
Cơ hội chữa lành ung thư phụ thuộc vào các yếu tố sau:
- Loại ung thư
- Giai đoạn ung thư
- Phương pháp điều trị
- Các yếu tố khác
Một số loại ung thư có khả năng cao được chữa khỏi hơn những loại khác. Tuy nhiên mỗi loại ung thư có phương pháp điều trị khác nhau và không có một liệu pháp chung cho tất cả ung thư.
Tiên lượng ung thư
Nếu bị ung thư, bệnh nhân có thể hỏi mức độ nghiêm trọng của bệnh và cơ hội sống sót. Ước tính về cách thức bệnh sẽ diễn tiến được gọi là tiên lượng bệnh. Khái niệm này có thể hơi khó hiểu, do đó bệnh nhân cần trao đổi với bác sĩ để nắm rõ kiến thức nền tảng.
Một số yếu tố ảnh hưởng đến tiên lượng bao gồm:
- Loại ung thư và vị trí trong cơ thể
- Giai đoạn ung thư: cho biết kích thước của khối u và tình trạng di căn sang các bộ phận khác của cơ thể
- Cấp độ ung thư: đề cập đến mức độ bất thường của tế bào ung thư dưới kính hiển vi
- Một số đặc điểm của tế bào ung thư
- Tuổi và sức khỏe bệnh nhân trước khi bị ung thư
- Đáp ứng của bệnh nhân với điều trị
Chữa khỏi so với thuyên giảm
Chữa khỏi nghĩa là khối u ung thư biến mất sau khi điều trị, bệnh nhân không cần điều trị nữa và dự kiến ung thư không tái phát. Tuy nhiên, hiếm khi bác sĩ có thể chắc chắn ung thư sẽ không tái phát. Trong hầu hết trường hợp, cần có thời gian để biết liệu ung thư có thể quay lại hay không. Tuy nhiên, nếu một người không bị ung thư càng lâu, ung thư càng ít cơ hội tái phát. Thông thường, sau khi điều trị thành công, bác sĩ sẽ nói ung thư “thuyên giảm” thay vì “chữa khỏi”.
Thuyên giảm là khoảng thời gian khi ung thư đang đáp ứng với điều trị hoặc trong tầm kiểm soát. Một số người cho rằng thuyên giảm đồng nghĩa với ung thư đã được chữa khỏi, nhưng có thể không phải vậy vì thuyên giảm có nhiều mức độ.
- Khi bệnh thuyên giảm hoàn toàn, tất cả dấu hiệu và triệu chứng ung thư đều biến mất và xét nghiệm không tìm thấy tế bào ung thư
- Khi thuyên giảm một phần, khối u ung thư thu nhỏ lại nhưng không biến mất hoàn toàn
Các đợt thuyên giảm có thể kéo dài từ vài tuần đến vài năm. Tùy thuộc vào loại ung thư, có thể tiếp tục điều trị hoặc dừng trong thời gian thuyên giảm. Thuyên giảm hoàn toàn có thể kéo dài trong nhiều năm và theo thời gian bệnh ung thư có thể xem là chữa khỏi. Nếu ung thư quay trở lại, cần một đợt điều trị thuyên giảm khác.
Tỉ lệ sống sót
Khi được thông báo bị ung thư, nhiều người muốn biết cơ hội sống sót là bao nhiêu. Mặc dù có nhiều yếu tố liên quan, nhưng số liệu thống kê trên diện rộng có thể hữu ích cho những trường hợp này. Thống kê mô tả những gì xảy ra với một nhóm người có cùng chẩn đoán. Thống kê không thể áp dụng cho một trường hợp riêng biệt, nhưng có thể cung cấp một số thông tin như mong đợi.
Dưới đây là một số thống kê được sử dụng cho ung thư:
- Tỉ lệ sống sót: tỉ lệ % những người còn sống tại một thời điểm sau khi được chẩn đoán.
- Tỉ lệ sống sót chung: tỉ lệ % những người mắc một loại và giai đoạn ung thư không chết vì bất kỳ nguyên nhân nào trong một khoảng thời gian sau khi được chẩn đoán
- Tỉ lệ sống sót của một loại ung thư (hoặc bệnh): tỉ lệ % những người mắc một loại và giai đoạn ung thư không chết vì bệnh ung thư của họ trong một khoảng thời gian nhất định sau khi được chẩn đoán.
- Tỉ lệ sống tương đối 5 năm: tỉ lệ những người sống 5 năm sau khi được chẩn đoán, không bao gồm chết vì nguyên nhân khác
Tỉ lệ sống sót có thể mô được thống kê theo bất kỳ khoảng thời gian nào. Tuy nhiên, người ta thường xem xét tỉ lệ sống sót tương đối trong 5 năm.
Sống sót sau ung thư
Có nhiều định nghĩa về sống sót sau ung thư, đôi khi thuật ngữ này dùng để nói về người đã từng được chẩn đoán mắc ung thư. Theo Hiệp hội Ung thư Hoa Kỳ, sống sót sau ung thư nghĩa là khả năng sống sót hoặc sống như một người sống sót sau ung thư.
Tuy nhiên, thuật ngữ “sống sót” hiện nay được dùng phổ biến cho 2 trường hợp sau:
- Người đã hoàn thành điều trị ung thư
- Người sống được vài năm sau khi được chẩn đoán ung thư
Tuy nhiên, quá trình điều trị có thể kéo dài hơn đối với một số người và không phải ai cũng hoàn thành được liệu trình. Một số người có thể sống nhiều năm với bệnh ung thư như một căn bệnh mãn tính.
Một số người sẽ hết ung thư sau khi điều trị nhưng có thể gặp các tác dụng phụ muộn và lâu dài. Người khác có thể hết ung thư sau khi điều trị nhưng ung thư tái phát và cần được điều trị lại. Một số người khác cần tiếp tục điều trị ung thư để giữ ung thư trong tầm kiểm soát.
References
- American Society of Clinical Oncology. Understanding Statistics to Guide Prognosis and Evaluate Treatment. Retrieved June 12, 2022 from https://www.cancer.net/navigating-cancer-care/cancer-basics/understanding-statistics-used-guide-prognosis-and-evaluate-treatment
- National Cancer Institute. Understanding Cancer Prognosis. Retrieved June 12, 2022 from https://www.cancer.gov/about-cancer/diagnosis-staging/prognosis
- National Cancer Institute Office of Cancer Survivorship. Statistics, Graphs and Definitions. Retrieved June 12, 2022 from https://cancercontrol.cancer.gov/ocs/statistics
- American Cancer Society. Can Cancer Be Cured? Retrieved June 12, 2022 from https://www.cancer.org/treatment/understanding-your-diagnosis/can-cancer-be-cured.html
- American Society of Clinical Oncology. What is Cancer Survivorship? Retrieved June 12, 2022 from https://www.cancer.net/survivorship/what-cancer-survivorship