Bệnh lao

Một người có vi khuẩn lao trong cơ thể nhưng không biểu hiện bệnh được xếp vào thể tiềm ẩn. Tuy nhiên, vi khuẩn lao có thể nhân lên và gây bệnh bất cứ lúc nào. Hệ miễn dịch suy yếu là điều kiện thuận lợi giúp chúng phát triển.

Đối với bệnh lao thể hoạt động, triệu chứng phụ thuộc vào vị trí vi khuẩn phát triển.

Các triệu chứng chung, bao gồm:

• Ớn lạnh vào buổi chiều và sốt
• Đổ mồ hôi ban đêm
• Sút cân
• Chán ăn
• Suy nhược cơ thể

Bệnh tiến triển nghiêm trọng hơn gây ra những triệu chứng nặng như:

• Ho dai dẳng hơn 3 tuần
• Ho ra máy hoặc dịch nhầy
• Đau, tức ngực

Bệnh có thể xảy ra trên toàn thế giới, trong đó tại Hoa Kỳ có tỷ lệ mắc bệnh cao hơn các quốc gia khác.

Bệnh lao (tuberculosis) do vi khuẩn Mycobacterium tuberculosis tấn công phổi. Bệnh thường lây lan từ người này sang người khác qua không khí khi người bệnh ho, hắt hơi hoặc nói chuyện.

Đối tượng có nguy cơ nhiễm bệnh cao, bao gồm:

• Người có hệ miễn dịch suy yếu
• Nhân viên y tế
• Tiếp xúc gần với người bệnh lao
• Hút thuốc lá

Bệnh được chẩn đoán dựa vào biểu hiện lâm sàng, tiền sử bệnh cá nhân và gia đình.

Người nghi ngờ mắc bệnh cần thực hiện một số xét nghiệm phát hiện vi khuẩn Mycobacterium tuberculosis.

• Tại phổi: xét nghiệm đờm AFB
• Tại các cơ quan khác: xét nghiệm nước tiểu, xét nghiệm lao qua da

Ảnh: Ảnh chụp X-quang phổi nhiễm vi khuẩn lao (vùng màu đỏ
Nguồn: U.S National Library of Medicine

Bệnh lao có thể chữa khỏi. Tuy nhiên, người bệnh cần tuân thủ đúng hướng dẫn của bác sĩ nhằm ngăn ngừa biến chứng kháng thuốc. Liệu pháp chung điều trị lao là dùng thuốc kháng sinh.

Một số loại thuốc thường dùng bao gồm:

• Isoniazid (Hyzyd®)
• Rifampin (Rifadin®)
• Ethambutol (Myambutol®)
• Pyrazinamid (Zinamide®)
• Rifapentine (Priftin®)

Một số tác dụng phụ của thuốc như sau:

• Chóng mặt
• Buồn nôn
• Tiêu chảy hoặc phân nhạt màu
• Phát ban, ngứa
• Vết bầm tím trên da
• Chảy máu cam hoặc chảy máu chân răng

Các loại thuốc khác có thể bị giảm hiệu quả khi dùng chung với thuốc điều trị lao. Người bệnh cần trao đổi với bác sĩ về các loại thuốc đang dùng và triệu chứng trong suốt quá trình điều trị.

Bệnh lao có thể tái phát. Sau khi kết thúc quá trình điều trị, người bệnh nên thăm khám và tầm soát bệnh định kỳ.

Bệnh lao lây lan qua đường không khí. Tuy nhiên, người mắc bệnh lao thể hoạt động mới có khả năng phát tán vi khuẩn vào không khí khi ho, hắt hơi hoặc nói chuyện.

Trẻ dưới 1 tuổi và người lớn có nguy cơ nhiễm vi khuẩn lao nên tiêm vaccin BCG (bacille Calmette-Guerin) phòng ngừa bệnh lao. Vaccin BCG chứa vi khuẩn lao đã bất hoạt độc lực, vì vậy chúng tạo miễn dịch phòng ngừa và không còn khả năng gây bệnh.

Người khỏe mạnh áp dụng lối sống lành mạnh, nâng cao hệ miễn dịch nhằm ngăn ngừa nhiễm vi khuẩn lao. Các thành viên trong gia đình nên khám sức khỏe và tầm soát bệnh định kỳ nếu có thành viên mắc bệnh.

Ngoài ra, người bệnh có thể hạn chế khả năng lây lan vi khuẩn bằng cách:

• Che mũi và miệng khi nói, ho hoặc hắc xì
• Không đến gần những người xung quanh
• Vệ sinh khu vực sống thông thoáng
• Rửa tay thường xuyên

• tuberculosis
• TB