Gen NRAS
Gen NRAS nằm trên nhiễm sắc thể số 1, cung cấp hướng dẫn tạo ra một protein gọi là N-Ras tham gia chủ yếu vào cơ chế điều hòa quá trình phân chia tế bào. Thông qua quá trình truyền tín hiệu, protein chuyển tiếp các tín hiệu từ bên ngoài tế bào đến nhân tế bào. Những tín hiệu này hướng dẫn tế bào phát triển và phân chia hoặc trưởng thành để đảm nhận các chức năng chuyên biệt.
Chức năng chính
Protein N-Ras là GTPase có khả năng chuyển đổi phân tử GTP thành GDP. Protein N-Ras hoạt động như một công tắc được bật và tắt bởi các phân tử GTP và GDP. Để truyền tín hiệu, protein N-Ras phải được bật bằng cách gắn (liên kết) vào một phân tử GTP. Protein N-Ras bị tắt (không hoạt động) khi nó chuyển đổi GTP thành GDP. Khi protein liên kết với GDP, nó không chuyển tiếp tín hiệu đến nhân tế bào.
Gen NRAS thuộc về một nhóm gen gọi là gen sinh ung thư. Khi bị đột biến, các gen sinh ung thư có khả năng khiến các tế bào bình thường trở thành tế bào ung thư. Gen NRAS nằm trong họ gen sinh ung thư Ras, bao gồm hai gen khác là HRAS và KRAS. Ba gen này hướng dẫn tạo ra protein GTPase đóng vai trò quan trọng trong quá trình phân chia tế bào, biệt hóa tế bào và tự hủy tế bào (apoptosis).
Đột biến gây bệnh
Khối u tế bào hắc tố bẩm sinh khổng lồ
Ít nhất hai đột biến gen NRAS được xác định gây ra u tế bào hắc tố bẩm sinh khổng lồ (giant congenital melanocytic nevus) đặc trưng bởi một mảng da sẫm màu lớn bất thường, không phải ung thư có từ khi mới sinh và làm tăng nguy cơ mắc ung thư hắc tố. Các đột biến gen NRAS gây bệnh là đột biến soma xảy ra trong quá trình sống của một người và chỉ hiện diện trong một số tế bào nhất định.
Các đột biến xảy ra trong quá trình phát triển phôi trong các tế bào sẽ phát triển thành các tế bào da sản xuất sắc tố (tế bào hắc tố). Các đột biến này ảnh hưởng đến một axit amin trong protein N-Ras bằng cách thay thế axit amin glutamine ở vị trí 61 bằng lysine hoặc arginine (Gln61Lys hoặc Q61K và Gln61Arg hoặc Q61R). Những đột biến này dẫn đến một protein N-Ras được bật liên tục (hoạt động không dừng). Thay vì kích hoạt tế bào phát triển theo các tín hiệu nhận được từ bên ngoài, protein hoạt động quá mức lại chỉ đạo tế bào phát triển và phân chia liên tục. Tế bào hắc tố tăng trưởng không kiểm soát ở giai đoạn sớm dẫn đến một mảng da lớn sẫm màu, đặc trưng của u hắc tố bẩm sinh khổng lồ. Tế bào hắc tố tăng trưởng không kiểm soát sau khi sinh góp phần tăng nguy cơ phát triển ung thư hắc tố.
Hội chứng Noonan
Hội chứng tăng sinh bạch huyết tự miễn
Ung thư đường mật
Bệnh bạch cầu cấp dòng tủy yếu tố liên kết cốt lõi
Bệnh bạch cầu cấp dòng tủy bình thường về mặt di truyền
Bớt thượng bì (epidermal nevus)
Ung thư phổi
Ung thư hắc tố
Các loại ung thư khác
Đột biến soma gen NRAS liên quan đến một số loại ung thư. Những đột biến này dẫn đến một protein N-Ras hoạt động liên tục và có thể chỉ đạo các tế bào phát triển và phân chia không kiểm soát. Các nghiên cứu cho thấy gen NRAS phổ biến trong ung thư hắc tố tiến triển, bao gồm cả những người không có khối u tế bào hắc tố bẩm sinh khổng lồ. Các đột biến gen NRAS cũng hiện diện trong các loại ung thư khác.
Vì những lý do chưa rõ ràng, các đột biến di truyền tại gen NRAS dường như không làm tăng nguy cơ ung thư ở những người mắc hội chứng Noonan.
Các tên gọi khác
- GTPase NRas
- GTPase NRas precursor
- N-ras
- N-ras protein part 4
- neuroblastoma RAS viral (v-ras) oncogene homolog
- neuroblastoma RAS viral oncogene homolog
- NRAS1
- NS6
- RASN_HUMAN
- transforming protein N-Ras
- v-ras neuroblastoma RAS viral oncogene homolog
References
- Genetic Testing Information. NRAS NRAS proto-oncogene, GTPase [ Homo sapiens (human) ]. Retrieved December 11, 2021 from https://www.ncbi.nlm.nih.gov/gene/4893
- Catalog of Genes and Diseases from OMIM. NRAS PROTOONCOGENE, GTPase; NRAS. Retrieved December 11, 2021 from https://omim.org/entry/164790
- Catalog of Genes and Diseases from OMIM. MELANOMA, CUTANEOUS MALIGNANT, SUSCEPTIBILITY TO, 1; CMM1. Retrieved December 11, 2021 from https://omim.org/entry/155600
- U.S National Library of Medicine. NRAS gene. Retrieved December 11, 2021 from https://medlineplus.gov/genetics/gene/nras/