Ung thư vú di căn phổi
Ung thư vú di căn phổi xảy ra khi các tế bào ung thư di chuyển từ vú đến phổi. Đây là giai đoạn cuối của ung thư vú nên người bệnh có nguy cơ tử vong rất cao. Giai đoạn di căn này thường xảy ra sau khi người bệnh bị ung thư vú nguyên phát vài tháng hoặc vài năm. Tuy nhiên, đa phần bệnh nhân khi được chẩn đoán ung thư vú đều đã đến giai đoạn di căn phổi.
Nguyên nhân
Tế bào ung thư tăng sinh bằng cách phân chia, nhờ đó khối u phát triển và tăng kích thước. Khi kích thước khối u quá lớn, tế bào ung thư tách ra rồi xâm nhập vào hệ tuần hoàn hoặc bạch huyết, sau đó nó di chuyển đến phổi. Quá trình này gọi là di căn.
Trong một vài trường hợp sau điều trị, bệnh nhân vẫn còn sót lại một lượng nhỏ tế bào ung thư vú. Để tái hoạt động, những tế bào này thay đổi cơ chế hoạt động nhằm sống sót và tránh hệ miễn dịch truy đuổi. Do đó, khối u có thể tăng sinh trở lại rồi di căn.
Triệu chứng
Những dấu hiệu và triệu chứng của ung thư vú di căn phổi bao gồm:
- Khó thở
- Hen suyễn
- Ho ra máu
- Đau hoặc tức ngực
- Mất cảm giác ngon miệng và sụt cân bất thường
- Liên tục mệt mỏi
Chẩn đoán
Thông thường, bác sĩ sử dụng nhiều xét nghiệm chuyên biệt kết hợp với kĩ thuật chẩn đoán hình ảnh nhằm phát hiện ung thư vú di căn phổi.
X-quang ngực
Kĩ thuật này sử dụng chùm tia bức xạ hội tụ nhằm tạo ra hình ảnh bên trong cơ thể. Phương pháp này được ưu tiên sử dụng khi chẩn đoán ung thư vú di căn phổi.
Chụp cắt lớp vi tính (CT)
Chụp CT là kĩ thuật kết hợp giữa máy tính với tia X nhằm tạo ra hình ảnh cơ quan, xương và mô trong cơ thể theo lát cắt ngang. Ảnh chụp CT có thể hiển thị mô mềm, mạch máu, xương sống, tim, bụng, đầu gối, ngực,… So với X-quang, chụp CT cung cấp hình ảnh sắc nét hơn.
PET scan
Kĩ thuật này ghi hình bằng bức xạ positron. Hình ảnh chụp PET hỗ trợ xác định vị trí của khối u cũng như đánh giá kích thước và mức độ lan rộng của khối u, đồng thời đánh giá tính hiệu quả của phương pháp điều trị.
CT-PET scan
CT-PET scan là kĩ thuật kết hợp giữa chụp PET với chụp CT nhằm tạo ra hình ảnh ba chiều về cấu trúc, chức năng của cơ quan và mô. Từ đó, bác sĩ có thể xác nhận chẩn đoán và theo dõi quá trình di căn của khối u.
Sinh thiết phổi
Phương pháp này yêu cầu lấy một mảnh mô nhỏ từ phổi để xem xét dưới kính hiển vi. Nếu bệnh nhân tích tụ dịch trong màng phổi, bác sĩ có thể lấy mẫu chất lỏng để xét nghiệm.
Xét nghiệm máu
Người bệnh có thể thực hiện xét nghiệm máu nhằm theo dõi tình hình bệnh. Xét nghiệm này cũng hỗ trợ theo dõi mức độ hiệu quả của phương pháp điều trị.
Xét nghiệm chỉ dấu khối u
Chỉ dấu khối u (tumor marker) là chất được sản xuất bởi tế bào ung thư hoặc tế bào bình thường khi khối u tồn tại trong cơ thể. Chỉ dấu khối u được tìm thấy trong máu, nước tiểu hoặc các mô khác của bệnh nhân. Xét nghiệm này cung cấp thêm thông tin về đáp ứng của cơ thể người bệnh đối với liệu pháp điều trị và mức độ tiến triển của ung thư.
Điều trị
Hiện nay, vẫn chưa có phương pháp điều trị hoàn toàn ung thư vú di căn phổi. Các liệu pháp điều trị nhằm mục đích làm chậm quá trình di căn, giảm triệu chứng và cải thiện đời sống bệnh nhân.
Phương pháp điều trị bao gồm:
- Phẫu thuật: thực hiện khi diện tích khối u di căn trong phổi nhỏ và có thể dễ dàng tiếp cận.
- Hóa trị: sử dụng thuốc nhằm phá hủy tế bào ung thư, cũng như ngăn chặn những tế bào này phát triển, phân chia và xâm lấn.
- Xạ trị: sử dụng tia X năng lượng cao để tiêu diệt tế bào ung thư.
- Liệu pháp hormone: hormone estrogen trong cơ thể là nguyên nhân khiến ung thư vú phát triển. Liệu pháp hormone ngăn chặn tác động của estrogen trên tế bào ung thư vú. Các loại thuốc được sử dụng phổ biến nhất là tamoxifen, goserelin (Zoladex), chất ức chế aromatase (anastrozole, exemestane, letrozole) và fulvestrant (Faslodex).
- Liệu pháp nhắm mục tiêu: bác sĩ sử dụng một nhóm thuốc có tác dụng ngăn chặn tế bào ung thư phát triển và di căn. Những loại thuốc này tác động đến protein trên tế bào ung thư, từ đó ngăn cản quá trình khối u phát triển trong cơ thể.
Tiên lượng
Tiên lượng ung thư vú di căn phổi phụ thuộc vào giai đoạn tiến triển và tình trạng sức khỏe tổng quát của người bệnh, do đó rất khó dự đoán thời gian sống của bệnh nhân. Tuy nhiên, nhờ các phương pháp điều trị tiên tiến hiện nay, tuổi thọ của bệnh nhân có thể được cải thiện tốt hơn nhiều.
Phòng ngừa
Các biện pháp giảm nguy cơ ung thư vú di căn phổi bao gồm:
- Tầm soát ung thư vú thường xuyên
- Duy trì cân nặng hợp lý
- Không hút thuốc lá
- Hạn chế uống rượu bia
- Tăng cường tập thể dục
- Ăn uống lành mạnh
- Giảm stress
Lời kết
Ung thư vú di căn phổi là giai đoạn cuối của ung thư phổi, người bệnh có nguy cơ cao tử vong nhưng vẫn còn một số phương pháp điều trị. Các tiến bộ y học hiện nay có thể giúp người bệnh kéo dài tuổi thọ và nâng cao cơ hội chữa trị. Ngoài ra, một lối sống tích cực và lành mạnh có thể góp phần tăng cường sức khỏe bệnh nhân.
References
- World Health Organization Preventing cancer. Retrieved August 30, 2023 from https://www.who.int/activities/preventing-cancer
- World Health Organization Breast cancer. Retrieved August 30, 2023 from https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/breast-cancer
- Metastatic Breast Cancer Network Diagnosis: Metastatic Breast Cancer. Retrieved August 30, 2023 from https://mbcn.org/diagnosis-metastatic-breast-cancer/
- Metastatic Breast Cancer Network ncidence and Incidence Rates. Retrieved August 30, 2023 from https://mbcn.org/incidence-and-incidence-rates/
- Cancer biology & therapy Breast cancer lung metastasis: Molecular biology and therapeutic implications. Retrieved August 30, 2023 from https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6300341/
- International Journal of Molecular Sciences Molecular Mechanisms of Breast Cancer Metastasis to the Lung: Clinical and Experimental Perspectives. Retrieved August 30, 2023 from https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6540248/
- Frontiers. Changes in Pulmonary Microenvironment Aids Lung Metastasis of Breast Cancer. Retrieved August 30, 2023 from https://www.frontiersin.org/journals/oncology/articles/10.3389/fonc.2022.860932/full
- American Cancer Society Survival Rates for Breast Cancer. Retrieved August 30, 2023 from https://www.cancer.org/cancer/types/breast-cancer/understanding-a-breast-cancer-diagnosis/breast-cancer-survival-rates.html
- Centers for Disease Control and Prevention Side Effects of Cancer Treatment. Retrieved August 30, 2023 from https://www.cdc.gov/cancer/survivors/patients/side-effects-of-treatment.htm
- Breast Cancer Network Australia Metastatic breast cancer in the lung. Retrieved August 30, 2023 from https://www.bcna.org.au/media/7851/mbc_lungs_booklet-august2019-web.pdf