Hội chứng lặp đoạn 7q11.23
Người mắc hội chứng lặp đoạn 7q11.23 gặp phải các vấn đề thần kinh và hành vi. Bệnh không ảnh hưởng đến tuổi thọ nhưng các triệu chứng tồn tại suốt đời, làm giảm chất lượng cuộc sống của người bệnh như chậm phát triển, thiểu năng trí tuệ, rối loạn hành vi.
Biểu hiện lâm sàng
Người bệnh thường chậm phát triển kỹ năng nói và vận động như bò, đi, đứng. Những đặc điểm này có thể tồn tại suốt đời. Một số trường hợp bị yếu cơ, cử động không chủ ý một bên cơ thể. Khoảng 20% người mắc hội chứng lặp đoạn 7q11.23 xuất hiện co giật.
Phần lớn người bệnh có trí thông minh ở mức trung bình. Các vấn đề hành vi bao gồm rối loạn lo âu, rối loạn tăng động giảm chú ý, hung hăng, rối loạn chống đối và tự kỷ. 50% số người mắc bệnh bị giãn mạch máu động mạch chủ và tiến triển nghiêm trọng theo thời gian. Nó có thể dẫn đến các biến chứng đe dọa tính mạng nếu thành mạch tách thành nhiều lớp hoặc vỡ ra.
Một số đặc điểm trên khuôn mặt , bao gồm:
- Tật đầu to, phía sau dẹt
- Trán rộng
- Lông mày thẳng
- Đôi mắt sâu với lông mi dài
- Nhân trung ngắn
- Vòm miệng cao
Ảnh: Vòm miệng cao
Nguồn: U.S. National Library of Medicine
Ảnh: Thanh thiếu niên mắc chứng lặp đoạn 7q11.23
Nguồn: GeneReviews, © 1993-2020 University of Washington
Những dấu hiệu này có thể biểu hiện nhẹ và dễ bị bỏ sót trong quá trình chẩn đoán bệnh.
Độ phổ biến
Tỷ lệ mắc hội chứng lặp đoạn 7q11.23 ước tính khoảng 1/7.500 - 1/20.000 người.
Nguyên nhân
Hội chứng lặp đoạn 7q11.23 xảy ra do thừa của một vùng trên nhánh dài (q) của nhiễm sắc thể số 7 trong mỗi tế bào. Vùng này được gọi là vùng quan trọng của hội chứng Williams-Beuren (Williams-Beuren Syndrome Critical Region - WBSCR) bởi vì nếu nó bị xóa đi sẽ gây ra hội chứng Williams. Vùng có chiều dài từ 1,5 đến 1,8 triệu cặp base ADN (Mb) bao gồm 26 đến 28 gen.
Các bản sao bổ sung của gen ELN và GTF2I góp phần vào các đặc điểm của bệnh. Người ra cho rằng thêm một bản sao của gen ELN trong mỗi tế bào làm tăng nguy cơ giãn động mạch chủ và một bản sao bổ sung của gen GTF2I dẫn đến các đặc điểm hành vi. Tuy nhiên, cơ chế các đột biến gây ra triệu chứng vẫn chưa rõ ràng.
Chẩn đoán
Người bệnh được khám và kiểm tra các triệu chứng lâm sàng như chậm phát triển, vấn đề về hành vi, khuôn mặt đặc trưng và bệnh tim mạch. Một số xét ngiệm hỗ trợ chẩn đoán bệnh như chụp MRI não, xét nghiệm hormone tăng trưởng. Tuy nhiên, nhiều trường hợp không được chẩn đoán do triệu chứng biểu hiện nhẹ. Xét nghiệm di truyền tìm đột biến lặp đoạn giúp chẩn đoán bệnh.
Điều trị
Hiện nay chưa có phương pháp điều trị hoàn toàn hội chứng lặp đoạn 7q11.23. Một số liệu pháp giúp giảm triệu chứng và ngăn ngừa biến chứng, bao gồm:
- Liệu pháp điều trị ngôn ngữ, vận động và hành vi
- Liệu pháp thay thế hormone tăng trưởng
- Ngừng sử dụng thuốc lá, dùng thuốc hạ huyết áp đối với người bị tách lớp động mạch chủ. Trường hợp nghiêm trọng, người bệnh cần phẫu thuật đặt stent-graft.
Dạng di truyền
Bệnh di truyền theo kiểu trội trên nhiễm sắc thể thường. Do đó, một bản sao nhiễm sắc thể số 7 mang lặp đoạn 7q11.23 trong mỗi tế bào đủ để gây ra bệnh. Hầu hết các trường hợp mắc bệnh xảy ra trong quá trình hình thành các tế bào sinh sản (trứng và tinh trùng) và không có tiền sử mắc bệnh trong gia đình của họ.
Khoảng 25% người bệnh thừa hưởng nhiễm sắc thể mang lặp đoạn 7q11.23 từ cha mẹ nhưng không được chẩn đoán.
Phòng ngừa
Bệnh di truyền theo kiểu trội trên nhiễm sắc thể thường. Do đó, để bảo đảm 100% khả năng con không bị bệnh, cha mẹ có thể chọn phương pháp thụ tinh nhân tạo IVF và sàng lọc phôi PGS/PGD. Các thành viên trong gia đình nên khám sức khỏe và tầm soát bệnh định kỳ nếu có thành viên mắc bệnh. Các cặp vợ chồng trước khi mang thai cần tư vấn và xét nghiệm di truyền đảm bảo sinh con khỏe mạnh.
Các tên gọi khác
- 7q11.23 microduplication syndrome
- Chromosome 7q11.23 duplication
- Chromosome 7q11.23 duplication syndrome
- Dup(7)(q11.23)
- Somerville-Van der Aa syndrome
- Trisomy 7q11.23
- WBS duplication syndrome
- Williams-Beuren region duplication syndrome
References
- Genetic Testing Information. 7q11.23 microduplication syndrome. Retrieved October 19, 2022 from https://www.ncbi.nlm.nih.gov/gtr/conditions/C1857844/
- Genetic and Rare Diseases Information Center. 7q11.23 duplication syndrome. Retrieved October 19, 2022 from https://rarediseases.info.nih.gov/diseases/12076/7q1123-duplication-syndrome
- Catalog of Genes and Diseases from OMIM. WILLIAMS-BEUREN REGION DUPLICATION SYNDROME. Retrieved October 19, 2022 from https://omim.org/entry/609757
- U.S National Library of Medicine. 7q11.23 duplication syndrome. Retrieved October 19, 2022 from https://medlineplus.gov/genetics/condition/7q1123-duplication-syndrome/
- National Library of Medicine. 7q11.23 duplication syndrome. Retrieved October 19, 2022 from https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK327268/
- Stanford Children's Health. 7q11.23 Duplication Syndrome. Retrieved October 19, 2022 from https://www.stanfordchildrens.org/en/service/cardiovascular-connective-tissue/7q1123-duplication-syndrome
- National Organization for Rare Disorders. 7q11.23 Duplication Syndrome. Retrieved October 19, 2022 from https://rarediseases.org/gard-rare-disease/7q11-23-duplication-syndrome/
- Berg JS, Brunetti-Pierri N, Peters SU, Kang SH, Fong CT, Salamone J, Freedenberg D, Hannig VL, Prock LA, Miller DT, Raffalli P, Harris DJ, Erickson RP, Cunniff C, Clark GD, Blazo MA, Peiffer DA, Gunderson KL, Sahoo T, Patel A, Lupski JR, Beaudet AL, Cheung SW. Speech delay and autism spectrum behaviors are frequently associated with duplication of the 7q11.23 Williams-Beuren syndrome region. Genet Med. 2007 Jul;9(7):427-41. doi: 10.1097/gim.0b013e3180986192
- Mervis CB, Klein-Tasman BP, Huffman MJ, Velleman SL, Pitts CH, Henderson DR, Woodruff-Borden J, Morris CA, Osborne LR. Children with 7q11.23 duplication syndrome: psychological characteristics. Am J Med Genet A. 2015 Jul;167(7):1436-50. doi: 10.1002/ajmg.a.37071.