Hội chứng Timothy
Hội chứng Timothy (Timothy syndrome) là bệnh di truyền hiếm gặp, bệnh ảnh hưởng đến hệ thống dẫn điện của tim và gây rối loạn nhịp tim nghiêm trọng. Bệnh khởi phát từ giai đoạn sơ sinh hoặc trẻ nhỏ. Trường hợp bệnh nặng có thể gây tử vong.
Biểu hiện lâm sàng
Đặc điểm của bệnh là hội chứng QT dài, cơ tim người bệnh mất nhiều thời gian nạp năng lượng giữa các nhịp đập hơn bình thường, từ đó có thể gây ra loạn nhịp tim dẫn đến tử vong đột ngột. Một số trường hợp mắc hội chứng Timothy kèm dị tật cấu trúc tim làm giảm hiệu suất bơm máu.
Do những vấn đề nghiêm trọng về tim, trẻ mắc hội chứng Timothy chỉ sống đến 6-7 tuổi. Khoảng 80% trẻ tử vong do nhịp nhanh thất, trong đó tâm thất đập nhanh bất thường dẫn đến ngừng tim đột ngột và tử vong.
Ảnh: Giải phẫu tim bình thường
Nguồn: U.S National Library of Medicine
Các triệu chứng khác của bệnh như:
- Dính da giữa các ngón tay và ngón chân
- Khuôn mặt dị biệt (sống mũi thấp, tai thấp, hàm trên nhỏ, môi trên mỏng )
- Răng nhỏ, mọc lệch và dễ bị sâu răng
- Yếu cơ
- Nhiễm trùng tái phát
- Hạ thân nhiệt
- Hạ đường huyết
Ảnh: Màng da giữa các ngón tay
Nguồn: U.S National Library of Medicine
Ảnh: Tật dính ngón
Nguồn: U.S. National Library of Medicine
Ảnh: Môi trên mỏng
Nguồn: National Human Genome Research Institute
Các đặc điểm về thần kinh cũng phổ biến ở người mắc hội chứng Timothy như:
- Tự kỷ, suy giảm khả năng giao tiếp, chậm nói
- Khó phối hợp cử động
- Rối loạn tăng động giảm chú ý
- Thiểu năng trí tuệ
Một số trường hợp bị động kinh dẫn đến nhạy cảm với ánh sáng. Vì vậy, những cơn động kinh sau có thể kích hoạt khi người bệnh tiếp xúc với ánh sáng nháy.
Độ phổ biến
Hội chứng Timothy hiếm gặp, do đó hiện nay tỷ lệ mắc bệnh vẫn chưa được thống kê cụ thể. Khoảng 100 trường hợp mắc bệnh đã được báo cáo trong các tài liệu y khoa.
Nguyên nhân
Đột biến gen CACNA1C gây ra hội chứng Timothy. Gen CACNA1C cung cấp hướng dẫn tạo ra protein CaV1.2 hoạt động như kênh vận chuyển canxi vào tế bào cơ tim và tế bào thần kinh trong não. Ion canxi kiểm soát điện thế hoạt động tế bào, giao tiếp giữa các tế bào, co cơ và điều hòa một số gen liên quan đến phát triển của não và xương trước khi sinh.
Ảnh: Kênh ion
Nguồn: U.S. National Library of Medicine
Ảnh: Tế bào thần kinh
Nguồn: Eunice Kennedy Shriver National Institute of Child Health and Human Development
Đột biến gen CACNA1C làm thay đổi cấu trúc của kênh CaV1.2, nên các kênh mở lâu hơn bình thường. Do đó, các tế bào cơ tim quá tải ion canxi gây ra cơn co thắt cơ tim bất thường và rối loạn nhịp tim. Các kênh và dòng chảy ion canxi bất thường làm suy yếu quá trình điều hòa của một số gen dẫn đến những dấu hiệu và triệu chứng của bệnh.
Các biến thể khác của gen CACNA1C có thể gây ra một số triệu chứng đơn lẻ của hội chứng Timothy. Ví dụ, một số người mang biến thể gen CACNA1C có thể chỉ mắc hội chứng QT dài hoặc rối loạn phát triển thần kinh.
Chẩn đoán
Bác sĩ khám lâm sàng nhằm tìm các dấu hiệu của hội chứng Timothy. Trường hợp nghi ngờ các vấn đề tim mạch, người bệnh cần thực hiện thêm một số xét nghiệm như kiểm tra nhịp tim, xét nghiệm máu kiểm tra mức độ chất điện giải. Xét nghiệm di truyền tìm đột biến gen CACNA1C gây bệnh giúp chẩn đoán.
Điều trị
Hiện nay chưa có phương pháp điều trị hoàn toàn hội chứng Timothy. Một số phương pháp điều trị hỗ trợ kiểm soát triệu chứng và giảm nguy cơ tử vong.
Các phương pháp điều trị bao gồm:
- Sử dụng thuốc (beta-blocker, amiodarone, quinidine) kiểm soát nhịp tim và giảm nguy cơ đột quỵ, co giật
- Phẫu thuật cấy ghép một thiết bị điện tử giúp điều chỉnh nhịp tim
- Khám sức khỏe định kỳ để phòng ngừa các biến chứng liên quan đến tim
Dạng di truyền
Hội chứng Timothy di truyền theo kiểu trội trên nhiễm sắc thể thường. Do đó, một bản sao của gen đột biến trong mỗi tế bào là đủ để gây ra bệnh này. Hầu hết các trường hợp mắc bệnh do đột biến gen mới (de novo ) xảy ra trong gia đình không có tiền sử bệnh.
Ảnh: Di truyền gen trội - Đột biến mới
Nguồn: U.S. National Library of Medicine
Trẻ mắc hội chứng Timothy thường chết trong giai đoạn trẻ nhỏ, vì vậy khó có cơ hội di truyền đột biến gen gây bệnh. Cha hoặc mẹ mang đột biến gen trong tế bào trứng hoặc tinh trùng nhưng không biểu hiện bệnh vẫn có khả năng truyền cho con cái của họ.
Phòng ngừa
Phần lớn trẻ mắc bệnh do đột biến mới (de novo) xảy ra trong quá trình tạo phôi. Do đó, các bà mẹ mang thai cần khám sức khỏe định kỳ, đảm bảo sinh con được khỏe mạnh.
Các tên gọi khác
- Long QT syndrome with syndactyly
- LQT8
- TS
References
- Genetic Testing Information. Timothy syndrome. Retrieved March 28, 2023 from https://www.ncbi.nlm.nih.gov/gtr/conditions/C1832916/
- Genetic and Rare Diseases Information Center. Timothy syndrome. Retrieved March 28, 2023 from https://rarediseases.info.nih.gov/diseases/9294/timothy-syndrome
- Catalog of Genes and Diseases from OMIM. TIMOTHY SYNDROME. Retrieved March 28, 2023 from https://omim.org/entry/601005
- U.S National Library of Medicine. Timothy syndrome. Retrieved March 28, 2023 from https://medlineplus.gov/genetics/condition/timothy-syndrome/
- Cleveland Clinic. Timothy syndrome. Retrieved March 28, 2023 from https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/22698-timothy-syndrome
- Frontiers. Update on the Molecular Genetics of Timothy Syndrome. Retrieved March 28, 2023 from https://www.frontiersin.org/articles/10.3389/fped.2021.668546/full
- National Institute of Health. CACNA1C-Related Disorders. Retrieved March 28, 2023 from https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK1403/
- National Organization for Rare Disorders. Timothy syndrome. Retrieved March 28, 2023 from https://rarediseases.org/rare-diseases/timothy-syndrome/
- Orphanet. Timothy syndrome. Retrieved March 28, 2023 from https://www.orpha.net/consor/cgi-bin/OC_Exp.php?lng=EN&Expert=65283
- Verywellhealth. Timothy syndrome. Retrieved March 28, 2023 from https://www.verywellhealth.com/timothy-syndrome-2861023