Hội chứng Myhre
Hội chứng Myhre (Myhre syndrome) ảnh hưởng đến mô liên kết đa hệ thống bao gồm da, tim mạch, hô hấp, tiêu hóa và cơ xương. Mỗi bệnh nhân có triệu chứng khác nhau và tiến triển nặng dần theo thời gian.
Biểu hiện lâm sàng
Phần lớn trẻ mắc bệnh chậm phát triển từ giai đoạn thai kỳ. Chúng có tầm vóc thấp và nhẹ cân hơn so với trẻ khỏe mạnh cùng tuổi.
Ảnh: Bé gái mắc hội chứng Myhre lúc mới sinh ra, 1 tuổi, 3.5 tuổi và 7 tuổi
Nguồn: GeneReviews, © 1993-2020 University of Washington
Một số dị tật về xương như:
- Xương các chi ngắn bất thường
- Ngón út cong
- Xương sọ dày
- Cột sống dẹt
- Xương sườn rộng
- Giảm sản xương chậu
Ảnh: Ngón út cong
Nguồn: U.S National Library of Medicine
Một số trường hợp gặp phải những vấn đề về khớp, gây cứng khớp và hạn chế vận động. Trẻ mắc bệnh khó phát triển các kỹ năng vận động cơ bản như bò, đi và đứng.
Các đặc điểm trên khuôn mặt bao gồm:
- Khe mí mắt hẹp
- Hốc mắt sâu
- Môi trên mỏng
- Nhân trung ngắn
- Hàm dưới nhỏ
- Hở hàm ếch hoặc sứt môi
Ảnh: Môi trên mỏng
Nguồn: National Human Genome Research Institute
Ảnh: Hở hàm ếch
Nguồn: U.S National Library of Medicine
Ảnh: Sứt môi
Nguồn: Centers for Disease Control and Prevention
Trẻ cũng có thể phát triển các tật về mắt như mắt lác, cận thị, viễn thị, loạn thị, đục thủy tinh thể .
Ảnh: Đục thủy tinh thể
Nguồn: U.S National Library of Medicine
Phần lớn trẻ chậm nói và thiểu năng trí tuệ từ nhẹ đến trung bình. Tuy nhiên, một vài trẻ có khả năng học tập và làm việc bình thường. Các vấn đề về hành vi như tự kỷ gặp ở một số trẻ nhưng có thể cải thiện theo thời gian.
Mất thính giác xảy ra với phần lớn người mắc bệnh, triệu chứng tiến triển nghiêm trọng dần. Nếu không can thiệp sớm, nó có thể ảnh hưởng đến học tập và hành vi.
Hội chứng gây xơ hóa tự phát hoặc sau khi phẫu thuật, chấn thương. Bệnh nhân thường có da cứng, dày và khởi phát từ nhỏ. Vùng da trong lòng bàn tay, bàn chân bị xơ hóa trước, tiếp theo đến khuỷu tay, đầu gối và vùng da khác. Trường hợp bị tổn thương, lớp da mới được tái tạo dày hơn bình thường hình thành những sẹo lồi.
Dị tật tim bẩm sinh cũng thường xảy ra khi mắc hội chứng. Xơ hóa tim và mạch máu dẫn đến huyết áp cao, hẹp van tim, co thắt màng ngoài tim. Hiếm hơn, bệnh phát triển chứng cơ tim hạn chế khiến tim không thể giãn hoàn toàn sau mỗi chu kỳ bơm máu. Những vấn đề về tim mạch làm tăng nguy cơ tử vong.
Người bệnh còn gặp phải các vấn đề về hô hấp và tiêu hóa như hẹp khí quản gây khó thở, tổn thương phổi, hẹp môn vị, hẹp tá tràng táo bón nặng. Nếu không được điều trị kịp thời, người bệnh thường phát triểu khối u lành tính hoặc ung thư.
Ảnh: Giải phẫu hệ hô hấp
Nguồn:Terese Winslow
Ảnh: Hệ tiêu hóa
Nguồn: Terese Winslow
Độ phổ biến
Hội chứng Myhre hiếm gặp, do đó hiện nay tỷ lệ mắc bệnh vẫn chưa được thống kê cụ thể. Khoảng 100 trường hợp mắc bệnh đã được ghi nhận trên toàn thế giới.
Nguyên nhân
Đột biến gen SMAD4 gây ra hội chứng Myhre. Gen SMAD4 cung cấp hướng dẫn tạo ra protein có chức năng truyền tín hiệu hóa học từ bề mặt tế bào đến nhân thông qua đường tín hiệu được gọi là yếu tố tăng trưởng biến đổi beta (Transforming Growth Factor beta - TGF-β). Ngoài ra, protein SMAD4 tương tác với các protein khác nhằm kiểm soát hoạt động của các gen khác liên quan đến quá trình phát triển tại nhiều hệ thống cơ thể.
Đột biến gen SMAD4 gây ra hội chứng Myhre dẫn đến sản xuất phiên bản protein SMAD4 hoạt động trong tế bào lâu hơn mức bình thường. Do đó, protein có nhiều thời gian để tương tác với các protein khác, dẫn đến tín hiệu TGF-β bất thường trong nhiều loại tế bào. Cuối cùng, giai đoạn phát triển một số hệ thống trên cơ thể bị sai lệch, dẫn đến những dấu hiệu và triệu chứng của bệnh.
Chẩn đoán
Hội chứng Myhre được chẩn đoán dựa trên triệu chứng lâm sàng, tiền sử bệnh của cá nhân và gia đình. Chậm phát triển, thiểu năng trí tuệ và mất thính giác có thể biểu hiện muộn. Do đó, trường hợp nghi ngờ mắc bệnh cần được theo dõi và thăm khám định kỳ. Ngoài ra, bác sĩ có thể chỉ định một số xét nghiệm hình ảnh (X-quang hoặc MRI) kiểm tra dị tật xương và xét nghiệm di truyền tìm đột biến gen SMAD4 gây bệnh.
Điều trị
Hiện nay chưa có phương pháp điều trị hội chứng Myhre. Phần lớn, bác sĩ điều trị dựa vào triệu chứng cụ thể của mỗi người bệnh. Người mắc hội chứng Myhre dễ phát triển mô sẹo nên cần tránh những can thiệp xâm lấn, bao gồm cả thủ thật nội soi.
Dạng di truyền
Hội chứng Myhre di truyền trội trên nhiễm sắc thể thường. Tế bào cần một bản sao gen đột biến đủ để biểu hiện bệnh. Người bệnh thừa hưởng một bản sao gen bệnh từ cha hoặc mẹ mắc bệnh nhưng ít phổ biến. Phần lớn hội chứng do đột biến mới (de novo) trong quá trình hình thành tế bào sinh sản (trứng, tinh trùng) hoặc phát triển phôi sớm.
Phòng ngừa
Bệnh di truyền theo kiểu trội trên nhiễm sắc thể thường. Do đó, để bảo đảm 100% khả năng con không bị bệnh, cha mẹ có thể chọn phương pháp thụ tinh nhân tạo IVF và sàng lọc phôi PGS/PGD. Các thành viên trong gia đình nên khám sức khỏe và tầm soát bệnh định kỳ nếu có thành viên mắc bệnh. Các cặp vợ chồng trước khi mang thai cần tư vấn và xét nghiệm di truyền đảm bảo sinh con khỏe mạnh.
Các tên gọi khác
- LAPS syndrome
- Laryngotracheal stenosis, arthropathy, prognathism, and short stature
References
- Genetic Testing Information. Myhre syndrome. Retrieved January 19, 2023 from https://www.ncbi.nlm.nih.gov/gtr/conditions/C0796081/
- Genetic and Rare Diseases Information Center. Myhre syndrome. Retrieved January 19, 2023 from https://rarediseases.info.nih.gov/diseases/2572/myhre-syndrome
- Catalog of Genes and Diseases from OMIM. MYHRE SYNDROME. Retrieved January 19, 2023 from https://omim.org/entry/139210
- U.S National Library of Medicine. Myhre syndrome. Retrieved January 19, 2023 from https://medlineplus.gov/genetics/condition/myhre-syndrome/
- MalaCards. Myhre Syndrome disease. Retrieved January 19, 2023 from https://www.malacards.org/card/myhre_syndrome
- National Organization for Rare Disorders. Myhre syndrome. Retrieved January 19, 2023 from https://rarediseases.org/rare-diseases/myhre-syndrome/
- Orphanet. Myhre syndrome. Retrieved January 19, 2023 from https://www.orpha.net/consor/cgi-bin/OC_Exp.php?Lng=GB&Expert=2588
- Myhre Syndrome Foundation. Myhre syndrome. Retrieved January 19, 2023 from https://www.myhresyndrome.org/
- Caputo V, Bocchinfuso G, Castori M, Traversa A, Pizzuti A, Stella L, Grammatico P, Tartaglia M. Novel SMAD4 mutation causing Myhre syndrome. Am J Med Genet A
- Garavelli L, Maini I, Baccilieri F, Ivanovski I, Pollazzon M, Rosato S, Iughetti L, Unger S, Superti-Furga A, Tartaglia M. Natural history and life-threatening complications in Myhre syndrome and review of the literature. Eur J Pediatr. 2016 Oct;175(10):1307-15. doi: 10.1007/s00431-016-2761-3